А́льба

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз.
Н. А́льба
Р. А́льбы
Д. А́льбе
В. А́льбу
Т. А́льбай
А́льбаю
М. А́льбе

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

А́ЛЬБА

(правансальскае alba літар. світанне),

жанр сярэдневяковай куртуазнай лірыкі; ранішняя песня пра тайнае начное любоўнае спатканне. Склалася ў трубадураў. Формаю пераважна страфічна аформлены дыялог. Параўн. «серэна» — «вячэрняя песня» — запрашэнне на спатканне (гл. Серэнада).

т. 1, с. 271

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

А́ЛЬБА,

вёска ў Беларусі, у Квасевіцкім с/с Івацэвіцкага р-на Брэсцкай вобл. Цэнтр калгаса «Зара». За 23 км на З ад Івацэвічаў, 159 км ад Брэста. 101 ж., 44 двары (1995). Базавая школа. Юр’еўская царква (1790) — помнік драўлянага дойлідства.

т. 1, с. 271

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

А́ЛЬБА

(Alba),

Альварэс дэ Таледа (Alvarez de Toledo) Фернанда (29.10.1507 — 11.12.1582), герцаг, ісп. палкаводзец і паліт. дзеяч. Вызначыўся ў Шмалькальдзенскай вайне (1546—48) супраць ням. пратэстантаў, у вайне 1556—57 Іспаніі з папам Паўлам IV. Каралём Філіпам II прызначаны правіцелем (1507—73) у Нідэрланды, дзе ўстанавіў тэрарыст. дыктатуру (прыгаварыў да пакарання смерцю каля 7 тыс. чал., у т. л. графаў Эгманта і Горна), праводзіў палітыку абрабавання краіны і падпарадкавання яе Іспаніі (гл. ў арт. Нідэрландская буржуазная рэвалюцыя 16 ст.). У 1580 на чале ісп. арміі заваяваў Партугалію.

т. 1, с. 271

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

альба

Том: 1, старонка: 105.

img/01/01-105_0278_Альба.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

А́льба ’белая кашуля ксяндза’ (Нас.), ст.-бел. альба (1592) (Булыка, Запазыч.) < ст.-польск. alba < с.-в.-ням. albe < лац. alba (Кюнэ, Poln., 40).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

а́льба1

[польск. alba, ад лац. alba (vestis) = белая (рыза)]

белая рыза ксяндза.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

а́льба2

(праванс. alba = світанак)

адна з жанравых форм сярэдневяковай куртуазнай лірыкі, ранішняя песня.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

А́ЛЬБАО́НГА

(Alba Longa),

старажытны лацінскі горад на ПдУ ад Рыма. Паводле падання, засн. каля 1152 да н.э. Асканіем, сынам Энея. Каля пач. 1-га тыс. да н.э. быў цэнтрам Лацінскага Саюза, у 7 ст. да н.э. разбураны рымлянамі, жыхары горада пераселены ў Рым.

т. 1, с. 271

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

alb

[ˈælb]

n. Relig.

а́льба f.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)