Майстар Тршэбанскага алтара 11/273

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

алта́р

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. алта́р алтары́
Р. алтара́ алтаро́ў
Д. алтару́ алтара́м
В. алта́р алтары́
Т. алтаро́м алтара́мі
М. алтары́ алтара́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

каплі́ца, -ы, мн. -ы, -ліц, ж.

Невялікі царкоўны або касцельны будынак з абраза́мі без алтара; малельня.

|| памянш. каплі́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

|| прым. каплі́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

алта́рны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да алтара, звязаны з ім. Алтарныя дзверы. Алтарная разьба.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

іканаста́с, -а, м.

Перагародка ад паўночнай да паўднёвай сцяны праваслаўнага храма, якая аддзяляе асноўную прастору храма ад алтара і складаецца з аднаго ці некалькіх радоў абразоў, размешчаных у вызначаным парадку.

|| прым. іканаста́сны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прасто́л, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Трон манарха.

Узысці на п. (стаць манархам). Сядзець на прастоле (царстваваць).

2. Высокі стол, які стаіць пасярэдзіне царкоўнага алтара.

|| прым. прасто́льны, -ая, -ае (да 2 знач.; уст.).

Прастольнае свята (у гонар святога, з імем якога звязана царква).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прасто́л, ‑а, м.

1. Трон манарха. // Трон як сімвал улады манарха.

2. У хрысціянскіх храмах — высокі чатырохвугольны стол пасярод алтара, за якім свяшчэннаслужыцель адпраўляе набажэнства.

•••

Наследнік прастола гл. наследнік.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ахвя́рнік, ‑а, м.

1. Спецыяльнае месца, спецыяльны стол або ачаг, на якім прыносіліся ахвяры бажаству.

2. Стол з левага боку алтара ў праваслаўнай царкве, прызначаны для спраўляння некаторых абрадаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

каплі́ца, ‑ы, ж.

Невялікі царкоўны або касцельны будынак з іконамі без алтара; малельня. На пагорку ўзвышалася капліца — сіняя, з залатым крыжам цэркаўка. Асіпенка. Змоўкнуў звон хаўтурны На старых капліцах. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прэсбітэ́рый

(п.-лац. presbyterium)

падвышэнне для алтара ва ўсходняй частцы каталіцкага храма.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)