Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
а́кцыяIж. (ценная бумага) а́кция
а́кцыяIIж. (действие) а́кция;
дыпламаты́чная а. — дипломати́ческая а́кция
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
а́кцыя1, ‑і, ж.
Дзеянне, накіраванае на дасягненне пэўнай мэты. Міралюбівая акцыя Савецкага ўрада. Дыпламатычная акцыя. Акцыя помсты. Агрэсіўная акцыя. □ [Кох:] не раз рабіў.. [Вейсу] непрыемнасці, пачынаючы якую-небудзь акцыю, не дамовіўшыся, не параіўшыся з ім.Лынькоў.
[Ад лац. actio — дзеянне.]
а́кцыя2, ‑і, ж.
Цэнная папера, якая сведчыць пра ўнясенне пэўнага паю ў капіталістычнае прадпрыемства і дае права яе ўладальніку на ўдзел у справах і прыбытках гэтага прадпрыемства. Валодаць акцыямі. Скупіць акцыі. Трымаць акцыі. Рост каштоўнасці акцый. □ Большая частка банкірскага капіталу зусім фіктыўная і складаецца з даўгавых патрабаванняў (вэксаляў), дзяржаўных папер (якія прадстаўляюць ранейшы капітал) і акцый (пасведчанняў на атрыманне: будучага даходу).Маркс.Шалёна несліся ў гару акцыі фабрык і заводаў.Гартны.Трывогу, трывогу б’е бізнесмен, Усюды на біржах падаюць акцыі.Вітка.
•••
(Яго, яе, іх) акцыі павышаюцца — пра павышэнне чыйго‑н. значэння, уплыву.
Акцыі падаюць — пра зніжэнне чыйго‑н. значэння, уплыву.
[Фр. action.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
А́КЦЫЯ
(ад франц. action акцыя, дзеянне),
1) каштоўная папера, якая сведчыць пра ўдзел яе ўладальніка ў акцыянерным таварыстве, дае права атрымліваць долю прыбытку ў выглядзе дывідэнда, удзельнічаць у кіраванні дзейнасцю таварыства і размеркаванні маёмасці пры яго ліквідацыі. Як прадмет куплі-продажу акцыя, апрача намінальнай вартасці, мае цану, або курс, які вагаецца ў адпаведнасці з кан’юнктурай рынку.
Акцыі бываюць прывілеяваныя (прыносяць уладальніку раней устаноўлены працэнт даходу незалежна ад прыбытку акц.т-ва) і звычайныя (даход залежыць ад прыбытку акц.т-ва), імянныя і на прад’яўніка. Адрозніваюць акцыі, якія маюць адзін голас; якія не маюць голасу (у т. л. часам і прывілеяваныя); т.зв. ўстаноўчыя, якія маюць некалькі галасоў кожная і даюць права атрымліваць новыя выпушчаныя акцыі.
2) Дзеянне з паліт., эканам., ваен. або інш. мэтай.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
а́кцыяж
1. (дзеянне) Aktión f -, -en;
дыпламаты́чная а́кцыя diplomátische Aktión;
2.эк, фін (каштоўная папера) Ákti¦e f -, -n;
а́кцыя на прад’я́ўнікаÍnhaberakti¦e f;
звыча́йная [про́стая]
а́кцыя Stámmakti¦e f, gewöhnliche Ákti¦e;
прывілеява́ная а́кцыя bevórrechtliche Ákti¦e;
вы́пушчаныя а́кцыіÁkti¦enanteile pl
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
акцыя
Том: 1, старонка: 95.
Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)
А́кцыя ’прыгода’ (Нас., Байк.), ст.-бел.акция ’акцыя, дзеянне’ (пач. XVII ст.) (Булыка, Запазыч.), польск.akcja (Кюнэ, Poln., 39), якое ў сваю чаргу з лац.actio.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
а́кцыя1
(польск. akcja, ад лац. actio = дзеянне)
дзеянне, накіраванае на дасягненне якой-н. мэты (напр. дыпламатычная а., палітычная а.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
