ако́пны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ако́пны ако́пная ако́пнае ако́пныя
Р. ако́пнага ако́пнай
ако́пнае		 ако́пнага ако́пных
Д. ако́пнаму ако́пнай ако́пнаму ако́пным
В. ако́пны (неадуш.)
ако́пнага (адуш.)		 ако́пную ако́пнае ако́пныя (неадуш.)
ако́пных (адуш.)
Т. ако́пным ако́пнай
ако́пнаю		 ако́пным ако́пнымі
М. ако́пным ако́пнай ако́пным ако́пных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ако́пны воен. око́пный

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ако́пны, ‑ая, ‑ае.

Які мае дачыненне да акопа. Акопныя работы.

•••

Акопная вайна гл. вайна.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ако́пны вайск Gráben-; Schanz-;

ако́пныя рабо́ты Schánzarbeiten pl;

ако́пная вайна́ Stéllungskrieg m -(e)s, -e

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ако́п, -а, мн. -ы, -аў, м.

Земляное ўмацаванне ў выглядзе выкапанага рова з насыпам, якое прыкрывае ад куль і асколкаў; траншэя.

Страляць з акопаў.

|| прым. ако́пны, -ая, -ае.

Акопная вайна (пазіцыйная; разм.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

око́пный ако́пны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

амбразу́ра, ‑ы, ж.

1. Праём у збудаваннях абарончага характару, бранявежах і пад., праз які страляюць; байніца. Амбразура дота. □ [Валодзя:] — Гераізм — гэта, калі чалавек вядзе самалёт на таран, калі закрывае сваім целам амбразуру. Шамякін. Аказалася, што.. [партызаны] ляжалі перад амбразурамі нямецкага дота ў адкрытым полі. Карпюк.

2. Акопны ці дзвярны праём у дамах, вежах і пад. [Сятогей:] — [Немцы] доты ставяць усюды, амбразуры ў дамах вырэзваюць, спадзяюцца, значыць, біцца за кожны дом. Мележ.

[Фр. embrasure.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

okopowy

okopow|y

1. вайск. акопны, траншэйны;

2. с.-г. rośliny ~e — прапашныя расліны; абганяльныя расліны

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

перыско́п м спец Periskóp n -(e)s, -e; марск Séhrohr n -(e)s, -e;

ако́пны перыско́п вайск Grábenspiegel m -s, -;

панара́мны перыско́п Rúndblickperiskop n

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ВАСІ́ЛЬЧАНКА

(сапр. Панасенка) Сцяпан Васілевіч (8.1.1879, г. Ічня Чарнігаўскай вобл., Украіна — 11.8.1932),

украінскі пісьменнік. Скончыў Карастышаўскую настаўніцкую семінарыю (1898). Настаўнічаў. Асн. тэмы твораў — жыццё ўкр. дарэв. вёскі (зб-кі апавяданняў «Эскізы», 1911; «Апавяданні», 1915), праца нар. настаўніка (навелы «Вячэра», «Чароўная Галя», «Грэх»), падзеі 1-й сусв. вайны («Акопны дзённік», 1917, і інш.). Аўтар п’ес, кінасцэнарыяў, фельетонаў, незакончанай аповесці пра Т.Шаўчэнку «У бур’янах» (апубл. 1938).

Тв.:

Твори. Т. 1—3. Київ, 1974.

Літ.:

Шумило Н.М. Проза Степана Васильченко. Київ, 1986.

В.А.Чабаненка.

т. 4, с. 30

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)