адо́льваць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. адо́льваю адо́льваем
2-я ас. адо́льваеш адо́льваеце
3-я ас. адо́львае адо́льваюць
Прошлы час
м. адо́льваў адо́львалі
ж. адо́львала
н. адо́львала
Загадны лад
2-я ас. адо́львай адо́львайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час адо́льваючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

адо́льваць (каго, што) несов.

1. одолева́ть, оси́ливать, побежда́ть; справля́ться (с кем, чем);

2. перен. одолева́ть, оси́ливать;

3. перен. превозмога́ть, оси́ливать;

4. перен. одолева́ть, овладева́ть (кем), охва́тывать;

1-4 см. адо́лець

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адо́льваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да адолець.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адо́лець, адо́льваць

1. (перамагчы) überwä́ltigen vt, bewältigen vt; überwínden* vt (перашкоды і г. д.);

2. разм. (справіцца з чым-н.) bewältigen vt, méistern vt;

адо́лець лаці́ну Latéin méistern;

3. разм. (замучыць) fértig máchen, klein kríegen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

адо́лець, -ею, -ееш, -ее; -ены; зак.

1. каго-што. Перамагчы ў барацьбе, асіліць.

А. ворага.

2. перан., што. Пераадолець якія-н. цяжкасці, перашкоды, справіцца з чым-н., перасіліць у сабе якія-н. пачуцці, жаданні; авалодаць чым-н., засвоіць і пад.

А. курс фізікі.

А. цяжкі экзамен.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан., каго-што. Пра які-н. стан: цалкам ахапіць.

Клопаты адолелі яго.

4. каго-што. Дакучаючы, замучыць, пазбавіць спакою (разм.).

Машкара адолела, няма жыцця.

|| незак. адо́льваць, -аю, -аеш, -ае; наз. адо́льванне, -я, н.

|| наз. адо́ленне, -я, н. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

оси́ливать несов. адо́льваць, асі́льваць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

overpower

[,oʊvərˈpaʊər]

v.

1) адо́льваць, перамага́ць, асі́льваць (супраці́ўніка)

2) адо́льваць, апано́ўваць

The heat overpowered me — Гарачыня́ адо́лела мяне́

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

боро́ть несов., уст., прост. баро́ць; (побеждать) перамага́ць; (одолевать) адо́льваць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

overpower [ˌəʊvəˈpaʊə] v. адо́льваць, перамага́ць, асі́льваць;

overpower an opponent перамага́ць праці́ўніка

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

besíegen

vt перамага́ць, адо́льваць, асі́льваць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)