абцяжа́ рыць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
Будучы час
адз. мн.
1-я ас. абцяжа́ ру
абцяжа́ рым
2-я ас. абцяжа́ рыш
абцяжа́ рыце
3-я ас. абцяжа́ рыць абцяжа́ раць
Прошлы час
м. абцяжа́ рыў
абцяжа́ рылі
ж. абцяжа́ рыла
н. абцяжа́ рыла
Загадны лад
2-я ас. абцяжа́ р
абцяжа́ рце
Дзеепрыслоўе
прош. час абцяжа́ рыўшы
Крыніцы:
dzsl2007 ,
krapivabr2012 ,
piskunou2012 ,
sbm2012 ,
tsblm1996 ,
tsbm1984 .
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
абцяжа́ рыць а́ р; -раны; зак. , каго-што.
1. Зрабіць цяжкім.
Плады абцяжарылі дрэўцы.
2. Выклікаць адчуванне стомленасці.
Зморанасць абцяжарыла рукі і ногі.
3. перан.
А. даручэннямі, просьбамі.
|| незак. абцяжа́ рваць , -аю, -аеш, -ае.
|| наз. абцяжа́ ранне , -я, н. і абцяжа́ рванне , -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абцяжа́ рыць сов.
1. обремени́ ть, отяготи́ ть;
2. перен. и́ ть, отяготи́ ть; затрудни́ ть, утруди́ ть;
а. каго́ -не́ будзь кло́ патамі аб сабе́ — обремени́ ть (затрудни́ ть) кого́ -л. хло́ потами о себе́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абцяжа́ рыць ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; заг. абцяжар; зак. , каго-што .
1. Зрабіць цяжкім, вагавітым. Наліліся антонаўкі сокам густым, Абцяжарылі нізкія яблыні. Панчанка . // Нават зморанасць, якая абцяжарыла ногі і рукі, была прыемнай. Мележ .
2. перан. Нарабіць многа клопату, непрыемнасці, цяжкасцей. Сотнікаў адчуваў, як проста было ператварыцца з напарніка ў абузу, і найбольш асцерагаўся менавіта таго, хоць і ведаў, што калі здарыцца найгоршае — выйсце для сябе знойдзе сам, не абцяжарыць нікога. Быкаў .
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абцяжа́ рыць абцяжа́ рваць beschwé ren vt á sten vt vt рабіць клопат )
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
отяготи́ ть сов. абцяжа́ рыць ;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ацяжа́ рыць сов. см. абцяжа́ рыць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
обремени́ ть сов. абцяжа́ рыць ; (просьбой) патурбава́ ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абцяжа́ рваць , ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да абцяжарыць .
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пераабцяжа́ рыць , -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак. , каго-што.
Празмерна абцяжарыць .
П. даручэннямі.
|| незак. пераабцяжа́ рваць , -аю, -аеш, -ае.
|| наз. пераабцяжа́ рванне , -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)