нітча́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Спец.

1. Род водарасцей, якія растуць у стаячых водах або ў рэках з павольным цячэннем вады.

2. Круглы ніткападобны чарвяк, гліст, які паразітуе ў целе чалавека і жывёл.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

о́да, ‑ы, ДМ одзе, ж.

1. Верш, напісаны ва ўрачыстым стылі ў гонар якой‑н. значнай падзеі або асобы. Оды Ламаносава.

2. Спец. Вакальны або сімфанічны твор урачыстага характару, прысвечаны якой‑н. значнай падзеі або подзвігу.

[Грэч. ōdē — песня.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прато́ка, ‑і, ДМ ‑тоцы, ж.

1. Разгалінаванне рэчышча, а таксама рака, якая злучае два вадаёмы. Возера ляжыць у баку ад ракі і злучаецца з ёю глыбокай пратокай. Гамолка.

2. Спец. Вузкая злучальная поласць, канал. Жоўцевая пратока.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паразі́тны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да паразіта; які з’яўляецца паразітам (у 1 знач.); паразітычны. Паразітныя расліны.

2. Спец. Які ўзнікае як непажаданая з’ява. Паразітныя токі. // Які выконвае дапаможную функцыю. Паразітнае кола.

•••

Паразітныя грыбы гл. грыб.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

полімарфі́зм, ‑у, м.

Спец.

1. У біялогіі — наяўнасць сярод асобін аднаго і таго ж віду (жывёлы або раслін) форм, якія рэзка адрозніваюцца паміж сабой.

2. У хіміі — здольнасць аднаго і таго ж рэчыва крышталізавацца ў розных формах.

[Ад грэч. poly — многа і morphē — форма.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

актывацы́йны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які мае адносіны да актывацыі.

•••

Актывацыйны аналіз — метад вызначэння якаснага і колькаснага саставу рэчыва, заснаваны на вымярэнні энергіі выпрамянення радыеактыўных ядраў ізатопаў, якія ўтварыліся пад уздзеяннем патоку нейтронаў, зараджаных часціц (пратонаў і інш.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аптыміза́цыя, ‑і, ж.

Спец. Працэс надання чаму‑н. аптымальных, найбольш выгадных характарыстык, суадносін. Распрацоўка тэорыі аптымізацыі паліўна-энергетычнага балансу краіны. // Прывядзенне сістэмы ў найлепшы (аптымальны) стан. Электронна-вылічальнай машыне зададзена праграма аптымізацыі размеркавання нагрузкі паміж рабочымі апаратамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

даро́ўны, ‑ая, ‑ае.

1. Уст. Атрыманы ў падарунак, падараваны. Дароўны сервіз.

2. Які пацвярджае падарунак, дар. Дароўны надпіс. Дароўны запіс. // у знач. наз. даро́ўная, ‑ай, ж. Спец. Дакумент, які замацоўвае падараваную маёмасць за тым, хто атрымаў яе.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

авуа́ры, ‑аў; адз. няма.

Спец.

1. Грашовыя сродкі, чэкі, вэксалі, акрэдытывы, якімі ўтвараюцца плацяжы і пагашаюцца абавязацельствы.

2. Сродкі банка ў замежнай валюце на яго рахунках у замежных банках.

3. Уклады прыватных асоб і арганізацыя ў банках.

[Фр. avoir — набытак, маёмасць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вуглавы́, ‑ая, ‑ое.

1. Які мае форму вугла, сагнуты пад вуглом. Вуглавое злучэнне. Вуглавое жалеза.

2. Які стаіць на вуглу, на перакрыжаванні вуліц. Вуглавы дом.

3. Спец. Які мае адносіны да вымярэння вуглоў. Вуглавы градус. Вуглавое адхіленне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)