Verbum

кепікі, ‑аў; адз. няма.

Разм. Насміханне, кпіны. Шмат было і такіх, для каго гэты кубак кавы і лустачка хлеба былі адзіным падмацаваннем. З такіх звычайна кпілі панскія і купецкія дзеці. Пра гэтыя іх кепікі найбольш балюча і злосна думаў Данік. Брыль.

•••

Строіць кепікі гл. строіць.

кпіны, кпін; адз. няма.

Злыя, абразлівыя жарты, насмешкі над кім‑, чым‑н. Платон Астапавіч ведаў характар сваёй дачкі: яшчэ дзяўчынкай яна не раз сваімі кпінамі і крытыкай выводзіла яго з цярп[ення]. Шамякін. І смех там быў, былі і жарты, І кпіны едкія, і злосць. Колас.

кудлы, ‑аў; адз. няма.

Разм. Пасмы валасоў, поўсці ў жывёлы, звычайна скалмачаныя. Поп зараз прычасаў кудлы, апрануў расу, крыж начапіў на шыю ды паехаў. Якімовіч. / Пра клубы пылу, дыму, жмуты саломы, моху і пад. За акном праляталі неспакойныя, ірваныя кудлы дыму з паравоза. Мележ.

мацеркі, ‑рак і мацяркі, ‑рок; адз. няма.

Разм. Маці (у 1 знач.). [Дзіця] адразу заціхла, і маці некалькі хвілін пазірала на яго з той трывожнай любасцю, якая бывае ў мацерак у самыя цяжкія хвіліны. Асіпенка. Плакалі мацяркі і жонкі, выпраўляючы сваіх сыноў і мужоў. Колас.

нажніцы, ‑ніц; адз. няма.

1. Інструмент для рэзання, стрыжкі, які складаецца з двух накрыж складзеных нажоў з ручкамі ў выглядзе кольцаў. Вострыя нажніцы. Хірургічныя нажніцы. ▪ [Марыя Андрэеўна] разрэзала бінт нажніцамі і тады стала хутка раскручваць павязку. Мележ.

2. перан. Разыходжанне, неадпаведнасць чаго‑н. з чым‑н.

налета, прысл.

Разм. Будучым летам, у будучым годзе. [Бацька:] — Налета мо' ўжо цялушка ацеліцца, а адно лета як-небудзь і без малака пражывем, малых жа няма... Галавач. — Супакойся, — папрасіў [Яўген]. — Хаваеш ты сябе, ці што? Не паступіла ў гэтым годзе — паступіш налета. Абы ахвота была. Карпаў.

непярэліўкі, ‑лівак; адз. няма.

Разм. Кепскія справы; нявыкрутка. — Падмацуемся... і пададзімся адсюль далей, — так раіў сябрам Клышэўскі. — На в[я]сну вернемся, а пакуль непярэліўкі, пойдзем у лясы, туды, пад Клайпеду. Броўка. Дзед шапнуў унуку: — Бяжы, ратуй свайго дружбака! Відаць, у яго нейкія непярэліўкі. Рылько.

неспагадлівы, ‑ая, ‑ае.

Нясхільны да спагады; нячулы, няўважлівы да іншых. [Герою твора] няма каму выказаць свае скаргі, выліць жаль і боль, бо навакол нячулыя, карыслівыя і неспагадлівыя людзі. Івашын. // Які выяўляе адсутнасць спагады, чуласці. Сымону здаецца, што гэта не жончыны вочы, а чужыя, незнаёмыя, неспагадлівыя. Бядуля.

перабачыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., каго-што.

Разм. Пабачыць шмат чаго, усё або ўсіх, многіх. Сіроты... Колькі я перабачыў такіх на дарогах вайны!.. Ракітны. // Перажыць, зазнаць. Яны ж гэтулькі .. перабачылі разам, прайшлі гэтакія дарогі, і няма ніякага дзіва, што ён проста прывык да яе. Сабаленка.

перашэпты, ‑аў; адз. няма.

Разм. Перагаворванне шэптам, гукі перашэптвання. Скончыць перашэпты. ▪ Бразджалі лічыльнікі і чуліся ціхія перашэпты. Гартны. // перан. Ледзь чутны шум, шэлест. Я спыняюся і услухоўваюся ў перашэпты чаротаў. Пестрак. Я гатоў слухаць там ад зары да зары перашэпты вяршалін густых угары. Бураўкін.