птушаня́тка, ‑а, н.
Памянш.-ласк. да птушаня; маленькае птушаня. Карэспандэнт узяў з рук хлопчыка гняздзечка, якое не мела адной сценкі. Але чацвёра ледзь апераных птушанятак змяшчаліся ў ім і разяўлялі дзюбкі. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
размя́класць, ‑і, ж.
Разм. Уласцівасць і стан размяклага. Размякласць грунту. □ Карацей кажучы, навалілася на мяне сёння ўсякая ўсячына, — жаласна прамовіў Ваўчок, але праз момант размякласць у яго прайшла, ён натапырыўся зноў. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скаламу́ціцца, ‑муціцца; зак.
Стаць мутным, узбоўтаным. Скаламуціўся пясок, Сом спалохаўся і ўцёк. Дзеружынскі. // перан. Стаць няясным, цьмяным. Думкі ў галаве скаламуціліся, але.. [Юлька] нагнала, схапіла Ягора за руку і разгубілася яшчэ больш. Карамазаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сярні́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
Абл. Запалка. Хацеў [Сцяпан] закурыць — не знайшоў сярнічак. Пташнікаў. Уласнай крамы, праўда, .. [бацька Бядулі] не меў, але ездзіў па вёсках і прадаваў сярнічкі і іголкі. Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Бусла́й (Нас.), тое ж, што буса́йла (гл. пад бусава́ць). Але не выключаецца, што бел. бусла́й, як і рус. бусла́й, іншага паходжання (Фасмер, 1, 251). Гл. яшчэ буслік.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вартаўні́к ’каравульны’ (БРС, Шат., Гарэц., Шпіл., Касп.), вартувни́к (Бесар.). Вытворнае да вартава́ць. Параўн. і ўкр. вартівни́к. Але можна ставіць пытанне і пра непасрэднае запазычанне з польск. wartownik.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вішэ́ць ’вянуць’ (Мат. Гом.). Да віш 1 (гл.). Магчыма, сюды ж і вішэ́ць ’расці ў бульбянік, а не ў клубні’ (Інстр. I), але апошняе не зусім ясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дакла́дна ’дакладна’ (БРС). Укр. докла́дно ’тс’. Можна думаць, што гэта запазычанне з польск. dokładnie ’тс’ (але з пераафармленнем марфалагічнага тыпу на ўсх.-слав. лад). Параўн. дакла́дны, дакла́днасць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Забабу́рка ’складка’ (Касп.). Безумоўна, звязана з асновай бабур‑, прадстаўленай у назвах бабур ’акунь’, бабура ’матыль; макрыца’, бабурка ’пупышка’ (гл. гэтыя словы), але семантычныя хады такой сувязі няясныя.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Момель, момэль, мо́мол ’белы гарлачык, Nymphea alba L.’ (ТС). Відаць, да зах.-укр. момич, мовнич ’гарлачык жоўты’, момоч, момич, омич, умич ’белы гарлачык’, але з іншым суфіксам.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)