разрумя́ніцца, ‑нюся, ‑нішся, ‑ніцца; зак.
Пакрыцца румянцам, стаць румяным. Кабеты таксама разрумяніліся, як тыя пірагі пад вялікдзень у добрае гаспадыні. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ступі́цца, ступіцца; зак.
Стаць тупым, затупіцца. Расказвай жа, як жывеш. Выкладзі праўду крутую... Ці не ступіўся лямеш, Што цаліну пластуе? Макаль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
укапа́ны і уко́паны, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад укапаць.
•••
Як (нібы, быццам) укапаны (укопаны) — зусім нерухома (стаць, спыніцца і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
упляска́цца, уплешчацца; зак.
Разм.
1. Ушчыльніцца, стаць больш цвёрдым. Ралля ўпляскалася дажджом.
2. Увайсці, убіцца ў зямлю. Бацвінне ўпляскалася ў грады.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
закруглі́цца, -углю́ся, -у́глішся, -у́гліцца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць круглым, закругленым.
Бераг возера закругліўся.
2. перан. Скараціць выклад, каб хутчэй яго закончыць (разм., жарт.).
Дакладчык закругліўся.
|| незак. закругля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.
|| наз. закругле́нне, -я, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
акруглі́цца, акруглю́ся, акру́глішся, акру́гліцца; зак.
1. Стаць круглым, акруглым.
Ён акругліўся, папаўнеў.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Выразіцца ў круглых лічбах.
Рахунак акругліўся.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Дасягнуць значнага памеру (разм.).
Капітал акругліўся.
|| незак. акругля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
распераза́цца, -перажу́ся, -пяра́жашся, -пяра́жацца; расперажы́ся; зак.
1. Зняць з сябе тое, чым быў падперазаны (пояс, рэмень і пад.).
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Развязацца, расшпіліцца (пра пояс; разм.).
3. перан. Перастаць стрымліваць сябе; стаць недысцыплінаваным, нахабным.
|| незак. распяра́звацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
спарадзі́ць, -раджу́, -ро́дзіш, -ро́дзіць; -ро́джаны; зак.
1. каго (што). Нарадзіць, даць жыццё каму-н.
С. сына.
2. перан., каго-што. З’явіцца прычынай узнікнення чаго-н., стаць крыніцай чаго-н.
Замоўчванне фактаў спарадзіла чуткі.
|| незак. спараджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. спараджэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
разрасці́ся, ‑расцецца; пр. разросся, ‑раслася, ‑лося; зак.
1. У выніку росту стаць большым, гусцейшым, захапіць больш месца. Цяпер ліпы разрасліся так густа, што здалёку здаваліся адным суцэльным гаем. Якімовіч. [Макрына:] — А надвячоркам пасадзім капусту. Пара садзіць — разраслася расада, пачынае старэць. Баранавых.
2. Стаць большым па велічыні, па колькасці. Увесь пасёлак разросся, абзеляніўся і нагадвае далекаваты прыгарад. Кулакоўскі. За апошнія гады горад разросся, і былая ўскраіна ўпрыгожылася вялізнымі шматпавярховымі дамамі. Пальчэўскі. // Стаць мацнейшым па праяўленню. Гучаў недзе і голас сумнення, але Мікалай не даваў яму разрасціся. Дамашэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ссо́хнуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; пр. ссохся, ссохлася, зак.
1. Высыхаючы, стаць меншым, пакарабаціцца. [Чаравікі] Міхасіку завялікія, ссохліся, зморшчыліся, хоць тата і пашмараваў іх салам, змешаным з сажай. Каліна. Пасля ўбачыў [Андрэй], як у яго ссохліся кірзавыя боты. .. Ён пакратаў нагамі — боты загрукалі, як капыты: былі цвёрдыя. Пташнікаў. // перан. Разм. Пахудзець (пра чалавека). Сюды, пад ліпу, прыходзілі часам і дзяўчаты, адбіўшыся ад сябровак .. Адна, Наста, хадзіла аж два гады, ссохлася ўся, перасцярогу забыла. Мікуліч.
2. Высыхаючы, стаць цвёрдым, зацвярдзець. Гліна ссохлася.
3. Стаць шурпатым, сасмягнуць (пра губы). Губы ссохліся.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)