БІЛЬЯ́РД

(франц. billard, ад bille шар),

настольная гульня з шарамі. Вядзецца на пакрытым сукном стале (3,66 х 1,83 м; наз. таксама більярд) з бартамі, якія маюць 6 адтулін (лузаў) з сеткай; некаторыя більярды лузаў не маюць. Радзімай більярда лічаць Індыю і Кітай. Гульня вядзецца шарамі са слановай косці ці пластмасы. Кіем (даўж. 1,5 м) удараюць шары адзін аб адзін, каб загнаць іх у лузы. Існуе некалькі відаў гульні: амер. більярд (пул), англ. (снукер), італьян. (разнавіднасці — фішкі і карамболь); у краінах СНД і Францыі пашыраны рус. (класічны) більярд (разнавіднасці — рус. і маскоўская піраміды, амерыканка).

У шэрагу краін, у т. л. ў Беларусі, більярд лічыцца відам спорту. Праводзяцца спаборніцтвы, у т. л. чэмпіянаты свету. На Беларусі як спорт більярд развіваецца з 1989. Існуе (з 1991) мінская федэрацыя більярда. З 1992 праводзяцца чэмпіянаты Беларусі. Бел. майстры більярда ўдзельнічалі ў чэмпіянатах СССР і свету па рус. більярдзе. На Алімпійскіх гульнях 1996 у Атланце більярд прадстаўлены як паказальны від спорту.

Ю.Г.Лобач.

т. 3, с. 153

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

вуглавы́ в разн. знач. углово́й;

о́е паскарэ́нне — углово́е ускоре́ние;

в. ра́дыус — углово́й ра́диус;

о́е жале́за — углово́е желе́зо;

о́е злучэ́нне — углово́е соедине́ние;

в. замо́кплотн. углово́й замо́к;

в. дом — углово́й дом;

в. ўдарспорт. углово́й уда́р

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адця́жка ж., в разн. знач. оття́жка; (мор. — ещё) трос м.;

а. шынтех. оття́жка шин;

а. ў вырашэ́нні пыта́ння — оття́жка в реше́нии вопро́са;

уда́рыць з ~кайвоен., спорт. уда́рить с оття́жкой;

драцяна́я а. — про́волочная оття́жка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мо́лат м., в разн. знач. мо́лот;

біць каме́нне ~там — дроби́ть ка́мни мо́лотом;

паравы́ м. — парово́й мо́лот;

кі́данне ~таспорт. мета́ние мо́лота;

серп і м. — серп и мо́лот;

памі́ж ~там і кава́длам — ме́жду мо́лотом и накова́льней

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

разбе́жка ж., разг.

1. спорт. разбе́жка;

2. расхожде́ние ср.;

р. ў ацэ́нцы чаго́е́будзь — расхожде́ние в оце́нке чего́-л.;

3. просве́т м., зазо́р м.;

з ~кай у адзі́н міліме́тр — с просве́том (зазо́ром) в оди́н миллиме́тр

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

спасава́ць I сов., прям., перен. спасова́ть;

ка́рта не ідзе́, прыйшло́ся тры разы́ с. — ка́рта не идёт, пришло́сь три ра́за спасова́ть;

ён не ~су́е пе́рад ця́жкасцямі — он не спасу́ет пе́ред тру́дностями

спасава́ць II сов., спорт. спасова́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ко́нны

1. bertten, ritend; Pfrde-; Riter-;

ко́нная ву́праж Pfrdegeschirr n -s;

ко́нны заво́д Gestüt n -(e)s, -e;

ко́нная ця́га Pfrdezug m -(e)s;

ко́нная а́рмія Riterarmee f -, -n;

ко́нная разве́дка Ritererkundung f -, -en, Riteraufklärung f -, -en;

ко́нны пры́вад Pfrdeantrieb m -(e)s, -e;

ко́нны тра́нспарт Gespnntransport m -(e)s, -e, Pfrdefahrzeuge pl;

ко́нны спорт Ritsport m -(e)s, Pfrdesport m -(e)s;

ко́нная ста́туя Riterstandbild n -(e)s, -er, Riterstatue f -, -n

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

звёздный

1. (относящийся к звезде) зо́рачны, зо́ркавы;

звёздный дождь зо́ркавы до́ждж;

звёздное скопле́ние астр. зо́ркавае скапле́нне;

2. (усеянный звёздами) зо́рны;

звёздное не́бо зо́рнае не́ба;

звёздный год астр. зо́рны год;

3. / звёздный пробе́г спорт. зо́рны прабе́г.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мах I (род. ма́ху) м. мах; взмах;

ма́хам рукі́ — ма́хом (взма́хом) руки́;

пад’ём ма́хамспорт. подъём ма́хом;

адны́м ма́хам — одни́м ма́хом;

даць ма́ху — дать ма́ху;

за адны́м ма́хам — заодно́; в оди́н приём

мах II межд., разг. мах

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

АЛІМПІ́ЙСКАЯ СІМВО́ЛІКА,

сістэма атрыбутаў, агульных для ўсяго алімпійскага руху. Уключае алімпійскі сімвал, дэвіз (разам складаюць алімпійскую эмблему) і сцяг. Алімпійскі сімвал — 5 пераплеценых кольцаў блакітнага, чорнага, чырвонага, жоўтага і зялёнага колераў — аб’яднанне ў алімпійскім руху пяці кантынентаў. Алімпійскі дэвіз — «Citius, altius, fortius» («Хутчэй, вышэй, мацней»), Існуюць таксама неафіц. дэвізы (сфармуляваны П. дэ Кубертэнам): «Спорт — гэта мір», «Галоўнае не перамагчы, галоўнае — удзельнічаць». Алімпійскі сімвал і дэвіз зацверджаны Міжнародным алімпійскім камітэтам (МАК) у 1913. Ён жа зацвердзіў іх у 1920 як часткі афіц. алімпійскай эмблемы, права выкарыстоўваць яе маюць толькі МАК і нац. алімпійскія к-ты. Алімпійскі сцяг — белае палотнішча з алімпійскім сімвалам у цэнтры; зацверджаны МАК у 1913. Вывешваецца на алімпійскіх спаборніцтвах з 1920. Спалучэнне колераў сцяга і алімпійскіх кольцаў сімвалізуе колеры ўсіх нацый. Да алімпійскай сімволікі адносяцца таксама афіц. эмблемы нац. алімпійскіх к-таў (спалучаюць алімпійскі сімвал з элементамі дзярж. геральдыкі), Алімпійскіх гульняў, сесій, кангрэсаў, т.зв. спадарожныя алімпійскія сімвалы (талісманы гульняў, піктаграмы, тэрміны-надпісы і інш.). Выкарыстанне алімпійскай сімволікі ў рэкламных і камерцыйных мэтах, не звязаных з алімпійскім рухам, забаронена алімпійскай хартыяй.

т. 1, с. 257

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)