адабра́ць¹, адбяру́, адбярэ́ш, адбярэ́; адбяро́м, адбераце́, адбяру́ць; адбяры́; адабра́ны; зак.
1. каго-што. Сілай забраць у каго-н., прымусіць каго-н. аддаць якую-н. рэч
А. грошы.
2. Пазбавіць каго-н. якіх-н. якасцей, пачуццяў, права на што-н.
Страх адабраў усе сілы.
3. што. Адняць час, здароўе і пад. на выкананне чаго-н.
Пераправа адабрала многа часу.
4. што., безас. Страціць здольнасць валодаць чым-н.
Не мог ісці, ногі адабрала.
5. каго-што. Выбраць з аднастайных прадметаў такія, якія вылучаюцца якой-н. якасцю або прыкметай.
А. неабходную літаратуру для бібліятэкі.
|| незак. адбіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. адбіра́нне, -я, н. (да 1 і 3 знач.) і адбо́р, -у, м. (да 5 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
улажы́ць, улажу́, уло́жыш, уло́жыць; уло́жаны; зак.
1. што ў што. Палажыць, змясціць унутр.
У. кнігу ў партфель.
У. душу ў любімую справу (перан.).
2. што ў што. Змясціць у якое-н. прадпрыемства (сродкі, грошы).
У. сродкі ў будаўніцтва дарогі.
3. каго (што). Надаць каму-н. ляжачае становішча, прымусіць легчы.
У. хворага ў пасцель.
4. перан., каго (што). Тое, што і забіць (у 1 знач.; разм.).
У. на месцы з аўтамата.
5. што. Зрабіць укладку (валасоў).
У. валасы.
|| незак. уклада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1—3 і 5 знач.) і укла́дваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. уклада́нне, -я, н. (да 1—3 і 5 знач.), укла́дванне, -я, н. і укла́дка, -і, ДМ -дцы, ж. (да 5 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
хава́ць¹, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; незак.
1. каго-што. Класці, размяшчаць дзе-н. так, каб ніхто не змог знайсці або ўбачыць.
Х. грошы.
2. каго-што. Укрываць, ахоўваць ад небяспекі.
Х. параненых партызан.
3. перан., што. Не выяўляць адкрыта.
Х. свае думкі.
Х. усмешку.
4. каго-што. Засланяць сабой, рабіць нябачным.
Разложыстая груша ў сваім цяні хавае хатку.
5. што. Трымаць што-н. у пэўным месцы.
Х. рукі ў кішэнях.
6. што. Змяшчаць, утрымліваць у сабе.
Зямля хавае ў сваіх нетрах незлічоныя багацці.
7. што. Зберагаць для пэўнай патрэбы, не траціць, захоўваць.
Х. яблыкі на зіму.
8. што. Берагчы як скарб, трымаць у памяці.
Х. у памяці мінулае.
|| зак. схава́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны.
|| наз. хава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
dip2 [dɪp] v.
1. апуска́цца (у вадкасць); акуна́ць, мачы́ць;
dip one’s pen in ink абма́кваць пяро́ ў чарні́ла
2. апуска́цца, акуна́цца;
The sun dipped below the horizon. Сонца схавалася за гарызонтам.
3. : dip into a book загля́дваць у кні́гу
♦
dip into one’s purse/pocket infml транжы́рыць гро́шы; раскашэ́львацца
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
przejeść
зак.
1. праесці;
rdza przejadła żelazo — іржа праела жалеза;
przejeść pieniądze — праесці грошы;
2. пад’есці; з’есці;
nie mogę tego przejeść — я не магу гэтага з’есці
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
узно́с м
1. (унясенне платы) Záhlung f -, -en, Éinzahlung f -, -en; Rátenzahlung f (у растэрміноўку);
рабі́ць узно́с den Béitrag entríchten [bezáhlen];
2. (заплачаныя грошы) Béitrag m -(e)s, -träge; канц чле́нскі узно́с Mítgliedsbeitrag m;
усту́пны узно́с Béitrittsgebühr f, -en;
страха́вы узно́с Versícherungsbeitrag m
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
загубі́ць разм
1. (пагубіць) zu Grúnde [zugrúnde] ríchten;
загубі́ць каго-н j-n ins Verdérben stürzen;
ён загубі́ў сваё здаро́ўе er hat séine Gesúndheit zu Grúnde geríchtet [ruiníert];
2. (марна патраціць час, грошы і г. д.) (nútzlos) vergéuden vt, verschwénden vt; vertrödeln vt (час)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
за́яц, зайца, м.
1. Невялікі звярок атрада грызуноў, з доўгімі заднімі нагамі, доўгімі вушамі і кароткім хвастом. Заяц-бяляк. Заяц-русак. □ Па густым зарасніку, як вецер, праімчаўся спуджаны некім касавокі заяц. Якімовіч. // Футра гэтага звярка. // Мяса зайца як ежа; заячына.
2. Разм. Пра безбілетнага пасажыра. З запіскаю ад Баўдзея пайшоў Лабановіч на Новы Свет.. шукаць таго спрытнага обер-кандуктара, што жыў на грошы ад правозу безбілетных пасажыраў, або «зайцаў», як іх там называлі. Колас.
•••
Забіць двух зайцаў гл. забіць.
Пагнацца за двума зайцамі гл. пагнацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выпада́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да выпасці.
•••
Не выпадае — а) няма магчымасці. Узяцца адразу за будоўлю ўсё ніяк не выпадала: і з лесам было цяжка, і на грошы лішнія ніяк не маглі ўзбіцца, ды і з дзецьмі яшчэ хапала клопату. Васілевіч; б) няма зручнага моманту, не з рукі. Сустрэчныя, як на тое, трапляліся пажылыя або ішлі купкамі, і чапаць іх не выпадала. Карпаў; в) нельга, непрыстойна. Дома глядзелі на семінарыста .. як на госця і паніча. Яму нібы ўжо і не выпадае займацца гаспадарчымі справамі. С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распарадзі́цца, ‑джуся, ‑дзішся, ‑дзіцца; зак.
1. Аддаць загад; загадаць. [Мікітка] зараз жа распарадзіўся паслаць у вёску Міхалку Крупіка. Колас. — Дык збірайся, і каб да вечара выехаў, — распарадзіўся маўклівы і заўсёды стомлены прараб. Б. Стральцоў.
2. Абысціся з кім‑н. або з чым‑н. тым або іншым чынам. Ні весткі, ні паўвесткі стуль. Адна даверлівасць прадбачання салдата. Ды гнаць адкуль, што лёсам Сашкі-брата Інакш, распарадзілася вайна. Чэрня. // Спатрэбіць, скарыстаць што‑н. Тысяча на сяле немалыя грошы. Калі па-гаспадарску, то можна імі разумна распарадзіцца. Б. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)