ГІГАНТАПІТЭ́К

[ад грэч. gigas (gigantos) волат, гігант + pitēkos малпа],

род буйных выкапнёвых чалавекападобных малпаў, якія пражывалі ў паўд. і паўд.-ўсх. Азіі ў сярэдзіне антрапагену. У 1935—58 знойдзены 4 ніжнія сківіцы і больш за 1000 асобных вельмі вялікіх зубоў гігантапітэка (карэнныя зубы ў 6 разоў большыя за адпаведныя зубы сучаснага чалавека). Памеры цела гігантапітэка значна большыя, чым у чалавека (існуюць меркаванні, што гігантапітэк быў буйнейшы за гарылу і, магчыма, перасягаў 2,5 м). Па некат. адзнаках будовы зубной сістэмы гігантапітэк падобны да чалавека (адносна невялікія іклы), але ўся сківіца мае спецыялізацыю, характэрную для чалавекападобных малпаў.

т. 5, с. 217

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Аршэ́нец ’нязлосная лаянка да блізкага чалавека’ (тураў., Выгонная, вусн. паведамл.). Няясна, магчыма, ад ліг. aršùs ’суровы; благі’, ’горшы’ (LKŽ, Фрэнкель, 16–17) і яго паходных (ařšiai, aršỹn), але супраць геаграфія.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вадзянікі́ ’стан непрытомнасці’ (Касп.). Звязана з вадзяні́к ’дух, які жыве ў вадзе або ў лесе’: перанос назвы духа на стан чалавека. Параўн. кадук ’злы дух’ і кадук ’эпілепсія, падучая хвароба’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

АНТРАПА...

(ад грэч. anthrōpos чалавек),

першая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае: «які адносіцца да чалавека», напр. антрапалогія, антрапагенетыка.

т. 1, с. 388

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

éckig

a

1) з вугла́мі

2) неачэ́саны, нязгра́бны (пра чалавека)

~ wérden — вы́йсці з сябе́, стаць рэ́зкім

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

знясла́віць (каго, што) сов. обессла́вить, опозо́рить, опоро́чить, осла́вить; (подвергнуть издевательству) надруга́ться (над кем, чем);

з. сумле́ннага чалаве́ка — обессла́вить (опозо́рить, опоро́чить, осла́вить) че́стного челове́ка; надруга́ться над че́стным челове́ком

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

lowering

[ˈlaʊərɪŋ]

adj.

1) цёмны; змро́чны; пахму́рны

lowering clouds — цёмныя навальні́чныя хма́ры

2) зло́сны; хму́рны, пану́ры (пра чалаве́ка)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

off the beam

а) (пра самалёт) адхі́лены ад ку́рсу

б) Sl. (пра чалаве́ка) на блу́дным шляху́, мыля́цца

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

гуманіта́рны, -ая, -ае.

1. Звернуты да асобы чалавека, да яго правоў і інтарэсаў.

Гуманітарныя праблемы.

2. Аб навуках: які звязаны з вывучэннем грамадства, культуры і гісторыі народа ў адрозненне ад прыродазнаўчых і тэхнічных навук.

Гуманітарная адукацыя.

|| наз. гуманіта́рнасць, -і, ж. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вужа́ка, -і, ДМ -жа́цы, мн. -і, -жа́к, ж.

1. Агульная назва паўзуноў з доўгім гнуткім целам без ног; змяя (разм.).

Віцца вужакай (таксама перан.: падлізвацца, падлашчвацца, дабіваючыся чаго-н.).

2. перан. Пра ліхога, каварнага чалавека.

|| прым. вужа́чы, -ая, -ае.

Вужачая скура.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)