прэс, ‑а, м.

1. Машына, прыстасаванне для апрацоўкі матэрыялаў піскам. Ручны прэс. Гідраўлічны прэс. Вінтавы прэс. // Прылада або цяжар для надання формы чаму‑н., ушчыльнення чаго‑н., выціскання вадкасці з чаго‑н.

2. Тое, што і прэс-пап’е.

3. перан. Пра тое, што прыгнятае, прыціскае каго‑, што‑н. Цэнзурны прэс буржуазнага друку.

•••

Брушны прэс — група мышцаў брушной поласці і дыяфрагмы.

[Ад лац. pressus — ціск.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

турката́ць, ‑коча; незак.

Разм. Утвараць характэрныя для галубоў гукі; буркаваць. Ужо маланка слепіць вочы, а дзед спакойна кажа мне: — Хаціны, дзе трубач туркоча, пярун ніколі не кране... Вялюгін. Туркоча голуб на задвор[ку]. Калачынскі. Тарахцець (пра гукі машыны ў час работы). Машына аддавала, здаецца, апошнія сілы — нешта ў ёй туркатала, ірвалася, шыпела. Пестрак. Раптам апоўначы, чуем, над борам У небе туркоча наш самалёт. Тарас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шматкаляро́вы, ‑ая, ‑ае.

1. Афарбаваны ў розныя колеры; рознакаляровых пярэсты. Высока над лесам красавалася шматкаляровая вясёлка. Бядуля. Па вялізным квадратным стале побач са столікам, на якім была размешчана радыёапаратура, ляжала шматкаляровая карта зоны. Хадкевіч.

2. Спец. Звязаны з атрыманнем адбіткаў тэксту, ілюстрацый, узораў і інш. у фарбах. Шматкаляровы друк. Шматкаляровая машына. // Надрукаваны ў некалькі фарбаў, некалькі колераў. Шматкаляровы малюнак. Шматкаляровая ілюстрацыя.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кампа́ўнд

(англ. compound = састаўны)

1) паравая машына з двума цыліндрамі, у якіх пара працуе паслядоўна;

2) сумесь рэчываў, якая не з’яўляецца хімічным злучэннем;

3) ізаляцыйны матэрыял з асфальтавых і парафіністых рэчываў і масел.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

вы́ехаць, -еду, -едзеш, -едзе; -едзем, -едзеце, -едуць; -едзь; зак.

1. Паехаць, адправіцца з аднаго месца ў другое.

В. з горада.

В. з варот.

2. Едучы, з’явіцца дзе-н.

В. на лясную паляну.

З-за вугла выехала машына.

3. Пакінуць адно месца жыхарства, пераехаўшы на другое.

Жыхары выехалі.

4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Плаўна вываліцца, выпасці (разм.).

Пакет выехаў з рук.

5. перан., на кім-чым. Выкарыстаць для сваёй выгады чыю-н. працу, якія-н. акалічнасці (разм., неадабр.).

В. на памочніку.

В. на акалічнасцях.

|| незак. выязджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. вы́езд, -у, М -дзе, м. (да 1—3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

церабі́ць, цераблю́, цярэ́біш, цярэ́біць; цярэ́блены; незак.

1. што. Ачышчаць ад хмызняку (лес).

2. Абчышчаць ад бацвіння, карэньчыкаў і пад. (гародніну).

Ц. буракі.

3. што. Абсякаць галіны, сучча з паваленых дрэў.

4. што. Вылузваць, выкалупваць, лушчыць што-н.

Вавёрка церабіла шышкі.

5. што. Чысціць дзюбай пер’е (пра птушак).

6. што. Торгаць, тузаць, перабіраць пальцамі што-н.

Ц. канцы хусткі.

7. перан., каго (што). Надакучаць пытаннямі, просьбамі (разм.).

8. што. Вырываючы з коренем, убіраць машынай з поля (лён, каноплі).

|| зак. вы́церабіць, -блю, -біш, -біць; -блены (да 1 і 8 знач.).

|| наз. церабле́нне, -я, н.

|| прым. церабі́льны, -ая, -ае (да 8 знач.).

Церабільная машына.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

аўтадзі́н

(ад аўта- + гр. dyn(amis) = сіла)

1) машына для пераўтварэння сілы пераменнага току ў сілу пастаяннага току;

2) радыёпрыёмнік з дадатнай зваротнай сувяззю для прыёму тэлеграфных сігналаў і прывядзення ў дзеянне аўтаматычных прыстасаванняў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

друка́рскі Drúck(er)-, Búchdruck(er)-, typográfisch [typográphisch]; gedrúckt (надрукаваны);

друка́рская машы́на Drúckmaschine f -, -n;

друка́рская праду́кцыя Druckerzeugnisse pl;

друка́рская фа́рба Drúckfarbe f -, -n, Drúckerschwärze f - (чорная);

друка́рскае майстэ́рства Búchdruckerkunst f -, Typografie, Typographíe [-fi:] f -;

друка́рскі а́ркуш Drúckbogen m -s, pl - і -bögen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

пад’ёмны Hébe-;

пад’ёмны кран тэх Hébekran m -(e)s, -e і -kräne, Kran m;

пад’ёмныя механі́змы Hébezeuge pl, Hébevorrichtungen pl;

пад’ёмная машы́на горн Fördermaschine f -, -n;

пад’ёмная сі́ла ав Trág kraft f -, Áuftrieb m -(e)s;

пад’ёмны мост Zúgbrücke f -, -n

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

саніта́рны Hygi¦éne-, Sanitäts-; sanitär;

саніта́рнае абсталява́нне sanitäre Éinrichtungen pl;

саніта́рная машы́на Kránkenwagen m -s, -;

саніта́рны самалёт Sanitätsflugzeug n -s, -e;

саніта́рны ўра́ч Hygi¦éne¦inspektor m -s, -tóren;

саніта́рны нагля́д Hygi¦eneaufsicht f -, Hygi¦éne¦inspektion f -;

саніта́рная су́мка Verbándtasche f -, -n;

саніта́рныя пра́вілы Hygi¦énebestimmungen pl

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)