Verbum

амуні́цыя, ‑і, ж.

Рыштунак байца, акрамя зброі і адзення. Трэба, лонданскі грузчык, За партамі сачыць, Каб не даць Амуніцыяй, зброяй грузіць Ні лінкора, Ні баржы ніводнай. Танк. // Больш шырока: адзенне і прылады. Вадалазная амуніцыя. Амуніцыя рыбалова. □ [Наганаў:] Адкуль на табе гэтая нямецкая амуніцыя? Губарэвіч.

•••

Пры поўнай амуніцыі — з усім тым, што баец павінен мець у паходзе.

[Ад фр. amunitionner — забяспечваць рыштункам.]

до́гляд і (разм.) дагля́д, ‑у, М ‑дзе, м.

Дзеянне паводле дзеясл. даглядаць (у 3 знач.); нагляд, клопат. Догляд пасеваў. Догляд жывёлы. □ — Маленькі палетак можа даць большы ўраджай пры ўмелым доглядзе, чым вялікі без догляду. Пальчэўскі. Ася Арцёмава кожны дзень трывожыцца за мужа-франтавіка, за маленькую дачку, што засталася дома хворая без неабходнага догляду. Арабей.

драпану́ць ​¹, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., каго-што.

Разм. Аднакр. да драпаць ​¹.

драпану́ць ​², ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.

Разм. Паспешліва ўцячы; даць драпака. Не толькі Данік, а і ўсе дзеці нібы чакалі толькі сігналу, каб драпануць адгэтуль на двор. Брыль. Як убачыў .. [Трахіма] Сенька, адразу драпануў у лазняк і знік. Краўчанка.

зада́так, ‑тку, м.

1. Частка агульнай сумы, якая ўносіцца або бярэцца наперад як гарантыя выканання абавязацельства. Даць задатак. □ Прыносіць бабуля Івану заказ на чаравікі і задатак. Якімовіч. Саўка бярэцца за работу. Не брацца нельга: барыш выпілі, задатак узяў. Колас.

2. толькі мн. (зада́ткі, ‑аў); перан. Зародкі якіх‑н. якасцей, здольнасцей. Задаткі вучонага. Паэтычныя задаткі.

калы́м, ‑у, м.

1. Выкуп, які ўносіцца жаніхом бацькам нявесты (у некаторых народаў Усходу, што захоўваюць перажыткі радавога быту). Пастух дзяўчыну пакахаў, А даць не мог калым багаты. Пысін.

2. Разм. Лёгкі пабочны заробак. — Цэлы вечар толькі і гаворкі — дзе тут больш зарабляюць, куды б гэта ўлезці, каб калым быў.., — пагардліва крывіў губы Грыша. Місько.

[Цюрк.]

ла́дкі, ‑дак; адз. ладка, ‑і, ДМ ‑дцы, ж.

1. Уст. Удар лінейкай па далоні як від пакарання ў дарэвалюцыйнай школе. Даць пяць ладак лінейкай.

2. толькі мн. Дзіцячая гульня, пры якой удзельнікі ўдараюць адзін аднаго спачатку правай далонню аб правую, потым левай аб левую і г. д.

•••

Біць (пляскаць) у ладкі гл. біць.

падручы́цца, ‑ручуся, ‑ручышся, ‑ручыцца; зак., з інф.

Даць згоду зрабіць што‑н., узяцца за якую‑н. работу для каго‑н. Каля крайняга дома на сцяжынцы [Каця] убачыла санітарку, спытала, дзе знайсці лётчыка, якога два дні назад палажылі на лячэнне. Санітарка падручылася паказаць. Алешка. Важныя звесткі былі атрыманы.. ад аднаго слесара, які падручыўся рамантаваць сапёрам матацыклы. Шахавец.

пастры́гчыся, ‑стрыгуся, ‑стрыжэшся, ‑стрыжэцца; ‑стрыжомся, ‑стрыжацеся, ‑стрыгуцца; пр. пастрыгся, ‑лася; заг. пастрыжыся; зак.

1. Пастрыгчы сабе валасы, даць сябе пастрыгчы. Няма і такога прыкметнага хвалістага чуба Зайцава: як і палітрук, усё-такі ён змог неяк пастрыгчыся. Даніленка.

2. Прыняць пострыг; стаць, зрабіцца манахам (манашкай). Пражыла .. [Ксенія] разгульнае жыццё, а пад старасць пастрыглася ў манаткі. Асіпенка.

рассялі́ць, ‑сялю, ‑селіш, ‑селіць; зак., каго-што.

1. Пасяліць, даць месца для жылля (пра некалькіх або многіх). Рассяліць людзей па хатах. □ Перад наступленнем карнікаў быў .. загад: жанчын, дзяцей, хворых рассяліць у вёсках. Шамякін.

2. Пасяліць асобна адзін ад аднаго. Калі.. [хлопцаў] расселяць па розных пакоях, усё прападзе. А ў хлопцаў былі свае планы, свае меркаванні. Нядзведскі.