кі́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.
Ручная прылада ў выглядзе прадаўгаватага завостранага малатка для драблення цвёрдай пароды або лёду. Салдаты з чыгуначнага батальёна кіркамі і ламамі сколвалі лёд пад каламі. Лынькоў. Мы дзяўблі кіркамі і капалі рыдлёўкамі зямлю. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лі́тнік, ‑а, м.
Спец. Адтуліна або прыстасаванне для падводу расплаўленага металу ў ліцейную форму. Метал, здавалася, сам знаходзіў літнік, каб папасці і забегчы ў форму. Скрыган. // Частка металу, якая асталася на адлітай рэчы ў месцы ўлівання металу ў ліцейную форму. Адрэзаць літнік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ліцэ́нзія, ‑і, ж.
Спец.
1. Дазвол дзяржаўных органаў на ўвоз тавараў з-за граніцы або на вываз іх за граніцу; дакумент, у якім аформлены гэты дазвол.
2. Дазвол на выкарыстанне чаго‑н. (запатэнтаванага вынаходства і пад.); дакумент, у якім аформлены гэты дазвол.
[Лац. licentia — права, дазвол.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ло́хавы 1, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да лоху 1. Лохавы куст.
2. у знач. наз. ло́хавыя, ‑ых. Сямейства дрэў або кустоў, да якога адносяцца лох, абляпіха і пад.
ло́хавы 2, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да лоху 2. Лохавая ікра.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ма́занка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Хата, пабудаваная з гліны або з абмазаных глінай цэглы, дрэва. Цягнік спыніўся на маленькай станцыі і скора рушыў далей, пакінуўшы Алаізу і яшчэ некалькі пасажыраў ля белых мазанак з садочкамі, з гародчыкамі кветак. Арабей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мікра...
Першая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае: а) вельмі малы, дробны, напрыклад: мікраарганізм, мікрараён; б) звязаны з вывучэннем або вымярэннем вельмі малых прадметаў, велічынь, напрыклад: мікрааналіз, мікраскоп, мікрабіялогія; в) мільённая доля адзінкі меры, названай у другой частцы складанага слова, напрыклад: мікраампер, мікравольт.
[Ад грэч. mikrós — маленькі, малы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мядзве́джы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да мядзведзя, належыць яму. Мядзведжы след. // Зроблены, прыгатаваны са скуры або з мяса мядзведзя. Мядзведжае футра. Мядзведжая каўбаса.
2. перан. Такі, як у мядзведзя. Мядзведжая паходка.
•••
Мядзведжая паслуга гл. паслуга.
Мядзведжы кут (куток) гл. кут.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наддзяўбці́, ‑дзяўбу, ‑дзяўбеш, ‑дзяўбе; ‑дзяўбём, ‑дзеўбяце; пр. наддзёўб, ‑дзяўбла, ‑дзяўбло; зак., што.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Вырваць дзюбай кавалачак чаго‑н. зверху, з краю. Наддзяўбці вішню.
2. Зрабіць долатам або іншым якім‑н. інструментам неглыбокае паглыбленне на чым‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напрыхо́дзіць, ‑дзіць; безас. зак.
1. Прыйсці, прыбыць у вялікай колькасці. Напрыходзіла знаёмых. □ Напрыходзіла [баб].., і кожная, перад тым як урачыста сесці ў радок на лаве, падавала гаспадыні вузельчык або пакрытую хусцінкай кашолку. Ракітны.
2. Быць дастаўленым да месца прызначэння ў вялікай колькасці. Напрыходзіла газет.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
непаслушэ́нства, ‑а, н.
Нежаданне або адмаўленне слухацца, слухаць каго‑н. Непаслушэнства дзяцей. □ Непаслушэнства ўнука, а тым больш заступніцтва за яго чужога чалавека, зусім раззлавалі гаспадыню. Пальчэўскі. // Адмаўленне падпарадкавацца каму‑н. Клямт адчуваў, як сярод.. [салдат] пашыраецца дух непаслушэнства і абыякавасці да начальства. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)