пабі́цца, ‑б’юся, ‑б’ешся, ‑б’ецца; ‑б’ёмся, ‑б’яцеся; заг. пабіся; зак.
1. Разбіцца на кавалкі, часткі. Графік пабіўся. Шыба пабілася. □ Збанок упаў на зямлю і пабіўся. Чорны.
2. Пабіць адзін аднаго. Няма тае гадзіны, каб [дзеці] не пабіліся. Колас.
3. Стукнуўшыся, разбіць сабе што‑н. У час крушэння цягніка Шайдоб моцна пабіўся і ляжаў дома. Федасеенка.
4. Псавацца ад штуршкоў, удараў. Яблыкі пабіліся. Гарбуз пабіўся.
5. Падзяліцца на часткі; расшчапіцца. Некаторыя хвоі аж на ралы пабіліся. Чорны. Веснавыя хмары пабіліся на грубы, падняліся ўверх. Грамовіч.
6. перан. Разм. Многа папрацаваць над чым‑н. Пабіцца над задачай. Пабіцца над артыкулам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пове́рх предлог с род.
1. (сверху) наве́рх; зве́рху (чаго); (на) на (што);
пове́рх руба́шки на саро́чку;
2. (выше, над чем-л.) паве́рх;
смотре́ть пове́рх очко́в глядзе́ць паве́рх акуля́раў.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
Павільён ’невялікі лёгкі будынак у людным месцы’ (ТСБМ), павілён ’заслона, полаг’ (Касп.), павілёны ’шырма’ (Сл. ПЗБ). З рус. павильо́н ’тс’, дзе з франц. pavillon або з ням. Pavillon ад лац. papilio ’матыль, а таксама падобны на матыля забаўны шацёр’ (Фасмер, 3, 182). Дыял. формы запазычаны з польск. pawilon ’балдахін; від полага над ложкам’ (Сл. ПЗБ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вірава́ць ’утвараць віры, круціць, бурліць’, (перан.) ’кіпець, бурліць’ (БРС, КТС; КЭС, лаг.). Укр. вирувати ’бурліць, кіпець’, польск. wirować ’паварочвацца кругом, круціцца вакол чаго-небудзь, над чым-небудзь’; ’надаваць чаму-небудзь віровы рух’, wirować (po wsi) ’бадзяцца па хатах’. Утворана ад вір 1 (гл.) і ітэратыўнага суф. ‑ава‑ (< прасл. ‑ova‑ti). Сюды ж віравацца, віраванне (КТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сві́снуць сов. и однокр.
1. в разн. знач. сви́стнуть;
~нуў параво́з — сви́стнул парово́з;
над галаво́й ~нуў аско́лак — над голово́й сви́стнул оско́лок;
у мяне́ ~нулі гадзі́ннік — прост. у меня́ сви́стнули часы́;
с. па ву́ху — прост. сви́стнуть по́ уху;
2. (политься) хлестну́ть;
з ра́ны ~нула кроў — из ра́ны хлестну́ла кровь;
◊ калі́ рак ~не — когда́ рак сви́стнет;
~ні! — ду́дки!
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
steam2 [sti:m] v.
1. выпуска́ць па́ру, дымі́цца
2. ру́хацца (пры дапамозе пары)
3. гатава́ць е́жу над па́раю
steam up [ˌsti:mˈʌp] phr. v. пакры́цца па́раю, запаце́ць
♦
get steamed up (about/over smth.) BrE, infml расхвалява́цца (аб чым-н.)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
гарызанта́ль, ‑і, ж.
1. Прамая лінія, паралельная плоскасці гарызонта; проціл. вертыкаль.
2. Лінія, якая злучае на карце пункты мясцовасці, размешчаныя на аднолькавай вышыні над узроўнем мора.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
груганнё, ‑я, н., зб.
Чарада груганоў, груганы. Над месцам бою кружыла груганнё. Гурскі. // перан. Пра шкодных, небяспечных людзей. Яшчэ не дрэмле чорнае Ў закутках груганнё. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
во́чап, ‑а, м.
Шост, да якога прымацоўваецца калодзежнае вядро. Зарыпаў над студняю вочап. Калачынскі. З двара даносіцца неўгамоннае чырыканне вераб’ёў, скрып вочапаў, гук бляшаных вёдраў. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вывіва́цца, ‑аецца; незак.
Рухацца па звілістай лініі. Бурыя, пад колер зямлі, берагавыя ластаўкі.. спрытна выбіваліся над вадой. Пальчэўскі. // Мець звілісты напрамак. Срэбнаю істужкаю вывіваўся Нёман. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)