хрысці́ны, ‑цін; адз. няма.
Хрысціянскі і абрад хрышчэння, а таксама пачастунак пасля хрышчэння. Там [у кадубку] два пярсцёнкі, крыжык медны, здабыты сыну ў час хрысцін. Колас. [Брыгадзір:] — Скупы і строгі быў наш поп Васіль.. Беднякоў як ліпку абдзіраў: то за радзіны, то за хрысціны, то за хаўтуры — за ўсё лупіў, як хацеў. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сухары́ба (сухорыба) ’гусцера, Blicca bjoerkna L.’ (вілен., Этимология–1978), сухарэ́ба ’тс’ (там жа; лід., Сл. ПЗБ), сухарэ́па (сухарепа) ’тс’ (там жа). Параўноўваецца польск. sucha ryba, suchareba ’тс’, літ. sukarèbka ’тс’, што да рыба (гл.) з азначэннем паводле канфігурацыі або формы цела, гл. сухі (Усачова, Слав. ихт. терм., 123); фармальныя змены пад уплывам сухарэбрыца, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Та́мацька, та́мацькі ’там’ (Нас., Бяльк., Сл. ПЗБ; бых., Яшк. Мясц.; Яўс.). Да там, тамака (гл.); Карскі (2–3, 69) дапускае паходжанне “ласкальнага” мяккага ц як з т, параўн. та́матка (рагач., Мат.), так і з ч, параўн. та́мачка (Мат. Гом.), пры гэтым геаграфія слоў схіляе да прыняцця апошняга (зона т. зв. цокання ў паўночна-ўсходняй Беларусі).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Басаць ’рэзаць’, арго (Рам., IX, 5). Паводле Раманава (там жа), запазычанне з тат. мовы (дакладная крыніца не прыводзіцца).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ву́ндзя ’там далей, але відаць’ (КЭС, лаг.). Складанае прыслоўе вун (гл.) + дзе з адлюстраваннем т. зв. моцнага якання.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Крама́ль ’спражка’ (Сл. паўн.-зах.). Параўн. ням. Klammer ’тс’ (там жа, 2, 514). Новае запазычанне з нямецкай мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Крампа́дла ’калочак для звязвання снапоў, кулёў’ (Сл. паўн.-зах.). Параўн. польск. krępować ’звязваць’ (там жа, 2, 515). Паланізм.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Крэ́нтам ’абы-як’ (Сцяшк. Сл.), крэнтам‑вэнтам з польск. krętu‑wętu ’то тут, то там’ (Слаўскі, 3, 101).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кяло́йша ’калоша’, ’хто неахайны’ (Сл. паўн.-зах.). Параўн. літ. kelelšė ’тс’, kelys ’калена’ (Там жа, 2, 597). Балтызм.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ківі́лы ’апалонікі’ (Сл. паўн.-зах.). З літ. kivynas ’апалонік’, там жа, 459, з іншым значэннем для літ. слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)