папрыгажэ́ць, ‑эю, ‑зеш, ‑ае; зак.
Стаць прыгажэйшым. За тры гады Даша падрасла і папрыгажэла. Асіпенка. Разросся горад над Пінай, паглынуў ваколіцы, упарадкаваўся, папрыгажэў. В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прадве́сце, ‑я, н.
З’ява, прыкмета, якая прадвяшчае наступленне чаго‑н. Над горадам навісла навальнічная хмара. Ад яе павявала ўжо свежасцю і прадвесцем нечага трывожнага. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прычасці́ць, ‑чашчу, ‑часціш, ‑часціць; зак., каго-што.
Справіць над кім‑н. абрад прычашчэння, даць прычасце. — Да вас, бацюшка, Апанас Каваль прыйшоў, просіць хворую прычасціць. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ра́мачнік, ‑а, м.
Рамачны вулей. Другога [чалавека] цікавілі пчолы. Стоячы над празрыстым шклом кантрольнага рамачніка, ён наглядаў .., як напаўняюцца янтарным мёдам тысячы васковых каморак-сотаў. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чыро́к, ‑рка, м.
Невялікая вадаплаўная птушка падсямейства качак. Над галовамі са свістам праносяцца хуткакрылыя чыркі, кулікі, пралятаюць невялічкія чародкі шпакоў, лунаюць снежна-белыя чайкі. Ігнаценка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шчапа́, ‑ы, ж., зб.
Разм. Тое, што і дранка. Над частаколам уздымаліся толькі два-тры вянцы сцен ды трох’ярусны дах з грубай замшэлай шчапы. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кама́ндаваць, -дую, -дуеш, -дуе; -дуй; незак.
1. Вымаўляць словы каманды, аддаваць каму-н. каманду.
2. кім-чым. Быць камандзірам.
К. палком.
К. парадам.
3. перан., кім-чым, над кім-чым і без дап. Загадваць, аддаваць распараджэнні (разм.).
Ніхто не любіць, каб ім камандавалі.
|| зак. скама́ндаваць, -дую, -дуеш, -дуе; -дуй (да 1 і 3 знач.) і закама́ндаваць, -дую, -дуеш, -дуе; -дуй; -даваны (да 1 знач.).
|| наз. кама́ндаванне, -я, н. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ві́снуць, -ну, -неш, -не; віс, -сла і віснуў, -нула; -ні; незак.
1. Апускацца ўніз, прымаючы вісячае становішча, звісаць.
Валасы віснуць на лоб.
Туман вісне (перан.) над балотам.
2. перан., на кім, таксама віснуць на шыі ў каго. Ліпнуць да каго-н. (разм.).
Дзеці так і віснуць на ім.
|| зак. паві́снуць, -ну, -неш, -не; -віс, -сла і -віснуў, -нула; -ні і заві́снуць, -ну, -неш, -не; -віс, -сла і -віснуў, -нула; -ні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
рыхтава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; незак.
1. каго-што. Рабіць годным, гатовым (для выкарыстання, ужывання, для ажыццяўлення чаго-н., для работы).
Р. глебу пад пасевы.
Р. хворага да аперацыі.
Р. кадры.
2. што. Працаваць над выкананнем чаго-н., распрацаваць што-н.
Р. матэрыялы для даклада.
Р. дыпломную работу.
3. што. Збірацца, намервацца зрабіць што-н., задумваць што-н.
Р. удар па праціўніку.
4. што. Варыць ежу, гатаваць.
Р. вячэру.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
мудрава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак.
Разм.
1. над чым і без дап. Рабіць што‑н. складанае, незвычайнае; прыдумваць што‑н. Два гады Анатоль мудраваў над разцамі, заходзіў у тупік і зноў, як апантаны, браўся за новае. Асіпенка. Трое хлапчукоў-падлеткаў мудравалі над вялікай і прыгожай мадэллю самалёта. Ракітны.
2. Залішне ўскладняць якую‑н. справу. Ганька за сталом доўга не мудруе. Раз-раз алюмініевай лыжкай .. — і неўзабаве па ўсёй поліўцы. А затым і па кашы! Васілевіч. // Хітрыць. — Мудруеш, ты Язэп, — гаворыць нарэшце [Максімка]. Не, не мудруе Язэп.. Не жыў бы ён у тым доміку фінскім. Не прывык бы. Хадановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)