му́ха, -і, ДМ му́се, мн. -і, мух, ж.
Агульная назва шырокараспаўсюджаных двухкрылых насякомых.
Асеннія мухі.
◊
З мухамі ў носе — капрызны, з норавам.
Пад мухай (разм.) — у стане ап’янення, быць п’янаватым.
Рабіць з мухі слана — значна перабольшваць што-н.
|| памянш. му́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.
|| прым. мушы́ны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
каці́равацца, -руюся, -руешся, -руецца; -руйся; незак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Цаніцца, ацэньвацца (пра тавары, каштоўныя паперы, валюту; спец.).
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Быць у абароце на біржы (спец.).
3. Атрымліваць, мець тую або іншую ацэнку ў вачах грамадства: цаніцца, прызнавацца значным.
Чалавек з ведамі каціруецца ўсюды.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
палымне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.
1. Ярка гарэць, палаць; знішчацца ў агні.
Хаты палымнелі ў агні.
2. Набываць колер полымя; вылучацца колерам полымя, яркай чырвонай афарбоўкай.
На ўсходзе палымнела зара.
Палымнее чырвоная рабіна (перан.).
3. Пакрывацца румянцам.
Палымнее твар.
4. перан. Быць ахопленым якім-н. моцным пачуццём.
П. сэрцам.
Палымнее агонь помсты.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
спадні́ца, -ы, мн. -ы, -ні́ц, ж.
Жаночае адзенне ад пояса ўніз, а таксама частка сукенкі ад таліі ўніз.
Купіла новую спадніцу.
◊
Бегаць за спадніцай — заляцацца да жанчын.
Трымацца за спадніцу — быць у поўнай залежнасці ад жонкі (разм., неадабр.).
|| памянш. спадні́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
|| прым. спадні́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
таўчы́ся, таўку́ся, таўчэ́шся, таўчэ́цца; таўчо́мся, таўчаце́ся, таўку́цца; то́ўкся, таўкла́ся, -ло́ся; таўчы́ся; незак.
1. Драбніцца, дзяліцца на больш дробныя часткі.
2. (1 і 2 ас. адз. звычайна не ўжыв.). Быць, знаходзіцца дзе-н., звычайна ў цеснаце.
Каля парога таўкліся людзі.
3. Увіхацца дзе-н., каля чаго-н. (разм.).
Увесь дзень т. на кухні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ángewiesen
~ sein (auf A) — быць вы́мушаным абыхо́дзіцца (чым-н.); быць зале́жным (ад каго-н., чаго-н.)
auf sich selbst ~ sein — быць пакі́нутым на само́га сябе́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
вообража́ть несов.
1. уяўля́ць;
2. (предполагать, думать) ду́маць, уяўля́ць;
◊
вообража́ть о себе́ быць (ве́льмі) высо́кай ду́мкі пра сябе́, задава́цца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
дворII (монарх и приближённые к нему лица) ист. двор, род. двара́ м.;
быть при дворе́ быць пры двары́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
блаже́нство ср. шча́сце, -ця ср.; асало́да, -ды ж.; раско́ша, -шы ж.;
◊
быть на верху́ блаже́нства быць на вышыні́ шча́сця;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
спори́ться несов., разг. быць спо́рным, ісці́ спо́рна (спарне́й);
когда́ ве́село живётся, рабо́та спори́тся калі́ ве́села жыве́цца, рабо́та ідзе́ спарне́й.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)