Verbum

дыкта́тар

(лац. dictator)

1) правіцель, які карыстаецца неабмежаванай уладай;

2) перан. той, хто паводзіць сябе ў адносінах да іншых уладарна і нецярпіма.

монстр

(фр. monstre, ад лац. monstrum = пачвара)

1) пачвара, страшыдла;

2) перан. тое, што здзіўляе сваёй незвычайнасцю, памерамі, пачварнасцю (напр. архітэктурны м.).

пара́фія

(польск. parafia, ад лац. parochia)

1) касцельная акруга, якая падпарадкоўваецца аднаму ксяндзу;

2) перан. тэрыторыя, якая знаходзіцца пад чыім-н. кіраўніцтвам.

статы́ст

(іт. statista, ад гр. statos = які стаіць)

1) акцёр, які выконвае на сцэне другарадныя ролі без слоў;

2) перан. пасіўны назіральнік.

у́нікум

(лац. unicum = адзінае ў сваім родзе, незвычайнае)

1) вельмі рэдкі прадмет, вялікая рэдкасць;

2) перан. выключная ў якіх-н. адносінах асоба.

фе́я

(фр. fée, ад лац. fatum = лёс)

1) істота жаночага полу, здольная рабіць цуды, чараўніца ў заходнееўрапейскай міфалогіі;

2) перан. чароўная жанчына.

хао́с

(гр. chaos)

1) бязмерная прастора, бязмежная першабытная маса, з якой, паводле старажытнагрэчаскай міфалогіі, утварылася пасля ўсё існуючае;

2) перан. беспарадак, неразбярыха.

гарызо́нт

(гр. horizon, -ntos = які абмяжоўвае)

1) лінія ўяўнага судакранання неба з зямной або воднай паверхняй, а таксама прастора неба над гэтай лініяй;

2) уся бачная навокал зямная паверхня, далягляд;

3) перан. круг магчымасцей, перспектыва (напр. адкрыліся новыя гарызонты ў навуцы);

4) перан. сума ведаў, кругагляд чалавека (напр. чалавек з шырокім гарызонтам).

гарызо́нт

(гр. horizon, -ntos = які абмяжоўвае)

1) лінія ўяўнага судакранання неба з зямной або воднай паверхняй;

знікнуць з гарызонта — перастаць з’яўляцца дзе-н.;

2) уся бачная навокал зямная паверхня; далягляд;

3) вялікі круг нябеснай сферы, плоскасць якога перпендыкулярная да вертыкальнай лініі ў месцы назірання;

4) перан. круг магчымасцей, перспектыва (напр. адкрыць новыя гарызонты ў навуцы);

5) перан. сума ведаў, кругагляд чалавека (чалавек з шырокім гарызонтам);

6) узровень вады ў рацэ, возеры, глебе;

7) пласт адкладанняў горных парод, які ўмоўна вылучаецца па якой-н. прымеце (колеры, складзе, наяўнасці руд і інш.);

8) сукупнасць горных вырабатак, размешчаных на адным узроўні.