біягра́фія, -і, мн. -і, -фій, ж.

1. Апісанне жыцця і дзейнасці каго-н.

Б.

Янкі Купалы.

2. перан. Гісторыя якіх-н. прадметаў, з’яў, падзей.

Кожная з’ява мае сваю біяграфію.

|| прым. біяграфі́чны, -ая, -ае.

Біяграфічныя звесткі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адары́ць, адару́, адо́рыш, адо́рыць; адары́; адо́раны; зак., каго-што.

1. Тое, што і абдарыць.

А. дзяцей цукеркамі.

2. перан. Багата надзяліць якімі-н. якасцямі, здольнасцямі.

Прырода адарыла яго паэтычным талентам.

|| незак. адо́рваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адкаса́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -а́ецца; зак.

1. Адвярнуцца, апусціцца (пра што-н. закасанае).

Рукавы адкасаліся.

2. перан., ад каго-чаго. Вызваліцца, пазбавіцца ад чаго-н. дакучлівага, непатрэбнага; адчапіцца.

А. ад непрыемнай размовы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адкаці́ць, -качу́, -ко́ціш, -ко́ціць; -ко́чаны; зак., каго-што.

Коцячы, перамясціць што-н. у іншае месца.

А. бервяно.

|| незак. адко́чваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. адка́т, -у, Ма́це, м. і адка́тка, -і, ДМ -тцы, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адсе́сці, -ся́ду, -ся́дзеш, -ся́дзе; -се́ў, -се́ла; -ся́дзь; зак.

1. Перасесці далей ад каго-, чаго-н.

А. ад акна.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Аддзяліцца, адстаць (пра скарынку хлеба).

|| незак. адсяда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адхісну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся; -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.

1. Адхіліцца, рэзка падацца ўбок.

А. ад дзвярэй.

2. перан. Адмовіцца, адступіцца, адвярнуцца ад каго-, чаго-н.

Сябры адхіснуліся ад яго.

|| незак. адхі́ствацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

акалі́чнасць¹, -і, мн. -і, -ей, ж.

1. Падзея, факт, якія суправаджаюць што-н., могуць рабіць уплыў на што-н.

Узяць пад увагу а.

2. мн. Умовы, якія вызначаюць становішча каго-, чаго-н.; абставіны.

Жыццёвыя акалічнасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

акра́сіць, акра́шу, акра́сіш, акра́сіць; акра́шаны; зак., каго-што.

1. Тое, што і закрасіць.

А. боршч смятанай.

2. перан. Зрабіць весялейшым, больш цікавым (жыццё, існаванне і пад.).

Чым-небудзь а. жыццё.

|| незак. акра́шваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

апа́ла, -ы, ж.

1. У царскай Расіі: няміласць, гнеў цара да каго-н., а таксама кара таму, хто трапіў у няміласць.

Быць у апале.

2. перан. Тое, што і няміласць.

Ён у апале ў кіраўнікоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абсо́хнуць, -ну, -неш, -не; абсо́х, -хла; -со́хні́; зак.

Стаць сухім, высахнуць зверху.

Зямля абсохла.

Малако на губах не абсохла ў каго-н. —пра таго, хто яшчэ надта малады і нявопытны.

|| незак. абсыха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)