напаўмёртвы, ‑ая, ‑ае.
1. Блізкі да смерці; напаўжывы. Напаўмёртвы чалавек. // перан. Амаль бязлюдны, пусты. Напаўмёртвая вуліца. // Часткова засохлы, завялы (пра расліны). Напаўмёртвае дрэва.
2. перан. Які страціў сілы ад якіх‑н. перажыванняў. Напаўмёртвая ад страху жанчына.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шу́нуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
1. Раптам паліцца; хлынуць. Вада шунула. / Пра паветра, святло і пад. У пакой шунула свежае паветра.
2. перан. Пайсці масай (пра людзей). Натоўп шунуў. // перан. Паступіць у вялікай колькасці. Заказы шунулі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цёмны, -ая, -ае.
1. Пазбаўлены святла, асвятлення.
Ц. пакой.
Цёмная ноч.
У хаце было цёмна (у знач. вык.).
2. Блізкі па колеры да чорнага.
Цёмная хмара.
Цёмныя вочы.
3. перан. Змрочны, пануры, невясёлы.
Цёмныя думкі.
На душы цёмна (у знач. вык.).
4. перан. Неадукаваны, невысокай культуры; адсталы.
Ц. чалавек.
5. перан. Які выклікае недавер, падазроны.
Цёмная асоба.
Цёмныя махінацыі.
Цёмнае мінулае.
6. Незразумелы, няясны, заблытаны.
Цёмнае пытанне.
7. у знач. наз. цёмная, -ай, мн. -ыя, -ых, ж. Памяшканне для арыштаваных, карцар (уст.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сапхну́ць, -пхну́, -пхне́ш, -пхне́; -пхнём, -пхняце́, -пхну́ць; -пхні́; -пхну́ты; зак.
1. каго-што. Пхаючы, ссунуць, скінуць адкуль-н.
С. лодку з берага.
2. перан., каго (што). Прымусіць вызваліць пасаду (разм.).
С. дырэктара.
3. перан., каго-што. Перакласці на каго-н. свае абавязкі, справы і пад., зваліць на каго-н. адказнасць за свой учынак.
С. сваю работу на другога.
С. віну на іншых.
4. перан., каго-што. Пазбавіцца ад каго-, чаго-н. (часцей непрыемнага; разм.).
С. няспраўныя дэталі.
|| незак. спіха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бедла́м
(англ. bedlam)
1) лонданская псіхічная бальніца;
2) перан. неразбярыха, шум, вэрхал.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
бю́ргер
(ням. Bürger)
1) гараджанін у сярэдневяковай Еўропе;
2) перан. абывацель, мешчанін.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
ідыяты́зм
(гр. idiotismos)
1) тое, што і ідыятыя;
2) перан. неразумнасць, бязглуздасць.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
ксанты́па
(гр. Ksanthippe = імя жонкі Сакрата, старажытнагрэчаскага філосафа)
перан. злая, сварлівая жанчына.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
анемі́чны, ‑ая, ‑ае.
Які мае дачыненне да анеміі; малакроўны. // перан. Вялы, кволы; бяздзейны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
галавакру́жны, ‑ая, ‑ае.
Які выклікае галавакружэнне. Галавакружная вышыня. // перан. Надзвычайны, ашаламляльны. Галавакружны поспех.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)