аса́да¹, -ы, ДМ -дзе, ж.

Акружэнне войскамі ўмацаванага пункта з мэтай яго захопу; аблога.

А. горада.

|| прым. аса́дны, -ая, -ае.

Асаднае становішча (надзвычайныя меры для падтрымання парадку ў ваенны час).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

багадзе́льня, -і, мн. -і, -лень і -льняў, ж.

1. Да рэвалюцыі: прытулак для бяздомных, старых, інвалідаў.

2. перан. Пра арганізацыю ці ўстанову, дзе людзі бяздзейнічаюць, дрэнна працуюць (разм., іран.).

Развялі багадзельню.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

лега́т, -а, Ма́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Дыпламатычны прадстаўнік Папы Рымскага ў краінах, дзе пашыраны каталіцызм.

Папскі л.

2. Наогул пасол, пасланнік з рэлігійнай місіяй.

|| прым. лега́цкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

людае́д, -а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. Той, хто ўжывае ў ежу чалавечае мяса.

Тыгр-л.

2. перан. Пра жорсткага, крыважэрнага чалавека, чалавеканенавісніка.

Фашысцкія людаеды.

|| прым. людае́дскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

разве́сціся¹, -вяду́ся, -вядзе́шся, -вядзе́цца; -вядзёмся, -ведзяце́ся, -вяду́цца; -вёўся, -вяла́ся, -ло́ся; -вядзі́ся; зак., з кім.

Скасаваць свой шлюб.

Р. з жонкаю.

|| незак. разво́дзіцца, -джуся, -дзішся, -дзіцца.

|| наз. разво́д, -у, М -дзе, м.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

разво́д¹, -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. гл. развесці¹, развесціся¹.

2. Скасаванне шлюбу.

Бацька і маці ў разводзе.

Падаць на р.

Даць р.

|| прым. разво́дны, -ая, -ае.

Разводная справа.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ра́унд, -а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. У боксе: прамежак часу, на працягу якога адбываецца адна схватка бою.

2. перан. Цыкл, серыя якіх-н. дзеянняў.

Закончыўся першы р. перагавораў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

рог², рага́, мн. рагі́, -о́ў, м.

Месца, дзе сыходзяцца, перасякаюцца два прадметы ці два бакі чаго-н.

На рагу вуліцы.

Р. стала.

Р. хусткі.

|| памянш. ражо́к, -жка́, мн. -жкі́, -жко́ў, м.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

со́лад, -у, М -дзе, м.

Брадзільны прадукт, падрыхтаваны з прарошчанага, высушанага і змолатага зерня хлебных злакаў, які ўжыв. для вырабу спірту, піва, квасу і пад.

Ячменны с.

|| прым. со́ладавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

Flamma fumo est proxima (Plautus)

Полымя ‒ бліжэйшае дыму (г. зн. дзе дым, там і полымя).

Огонь ‒ ближайший дыму (т. е. где дым, там и огонь).

бел. Дыму без агню не бывае. Дзе дым, там і агонь. Дзе вярба, там вада.

рус. Дыму без огня не бывает. Без ветра камыш не качается. Без тучи дождя не бывает. Огонь без дыму не живёт. Толчея без шуму не ходит.

фр. Il n’est jamais feu sans fumée (Нет дыма без огня).

англ. There is no smoke without fire (Нет дыма без огня).

нем. Wo Rauch ist, da ist auch Feuer (Где дым, там и огонь).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)