Verbum

анлайнавы слоўнік

rail¹ [reɪl] n.

1. по́ручань

2. папяро́чка, перакла́дзіна

3. рэ́йка

4. чыгу́нка (від транспарту);

by rail по́ездам

♦

go off the rails infml збіва́цца з панталы́ку; губля́ць галаву́; каці́цца пад адхо́н

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

перасячы́ і перасе́кчы, -сяку́, -сячэ́ш, -сячэ́; -сячо́м, -сечаце́, -сяку́ць; -се́к, -кла; -сячы́; -се́чаны; што.

1. Рассячы папалам, на часткі.

П. жэрдку.

Бізуном бервяна не перасячэш (прыказка).

2. Перайсці, пераехаць што-н. упоперак.

П. вуліцу.

П. экватар.

3. Прайсці па паверхні чаго-н. ад аднаго канца да другога.

Чыгунка перасячэ нашу вобласць.

Поле перасечана ярам.

4. перан. Перагарадзіць каму-, чаму-н. (дарогу, шлях і пад.).

Атрад перасек шлях непрыяцелю.

|| незак. перасяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пуць

1. Чыгунка (БРС). Тое ж пуця́ (Гродз., Слаўг.).

2. Вельмі далёкая дарога, на вялікую адлегласць (Арш., Лаг., Слаўг.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

nadziemny

nadziemn|y

[nad-ziemny] надземны;

kolej ~a — надземная чыгунка; надземка

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

акружны́ Kreis-, Ring-;

акружна́я чыгу́нка Ríngbahn f -, -en;

акружна́я аўтадаро́га Áutobahnring m -(e)s, -e;

акружны́ шлях Úmweg m -(e)s, -e

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

БАЁМА

(Boyoma),

Стэнлі, вадаспады (парогі) на р. Конга, у Заіры. 7 вял. парогаў агульным падзеннем больш за 40 м на працягу каля 150 км. Перашкаджаюць суднаходству; у абход парогаў пракладзена чыгунка.

т. 2, с. 217

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

railroad

[ˈreɪlroʊd]

чыгу́нка f.

1) пасыла́ць або́ пераво́зіць чыгу́нкай

2) informal право́дзіць пасьпе́шным пара́дкам; прапі́хваць спра́ву ху́тка і абы́ як

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

рэ́йка², -і, ДМ -йцы, мн. -і, рэ́ек, ж.

1. На чыгуначным пуці: вузкі стальны брус, па якім коцяцца колы цягніка.

Мацаванне рэек да шпал.

2. перан. У некаторых спалучэннях: напрамак, шлях.

Стаць на новыя рэйкі.

На рэйках інтэнсіфікацыі.

◊

На рэйкі чаго, у знач. прыназ. з Р — на які-н. шлях, на пэўны напрамак.

Перавесці вытворчасць на рэйкі аўтаматызацыі.

|| прым. рэ́йкавы, -ая, -ае (да 1 знач.).

Рэйкавая дарога (чыгунка). Рэйкавая вайна (у гады Вялікай Айчыннай вайны: дзеянні партызан, якія падрывалі варожыя цягнікі).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

окружно́й

1. (расположенный по окружности) акружны́;

окружна́я желе́зная доро́га акружна́я чыгу́нка;

2. (прил. к о́круг) акруго́вы;

окружна́я избира́тельная коми́ссия акруго́вая вы́барчая камі́сія.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Пе́шка ₁ ’самая нізкая па свайму значэнню фігура ў шахматах’ (ТСБМ). З рус. пе́шка ’тс’ — першапачаткова ’пехацінец, радавы’ (Фасмер, 3, 257). Да пе́шы (гл.).

Пе́шка ₂ ’фасоля, што не ўецца’ (навагр., З нар. сл.). Са словазлучэння пешая фасоля пры дапамозе суф. ‑к‑a ў выніку намінацыі, як чыгунная дарога > чыгунка. Гл. таксама пехата́ ₁.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)