прататып фотаапарата ў выглядзе закрытай скрынкі з невялікай адтулінай у сценцы, якая з’яўляецца аб’ектывам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
нялёгка,
1.Прысл.да нялёгкі.
2.безас.узнач.вык. Пра цяжкі маральны стан, у якім хто‑н. знаходзіцца. Не шумі ж ты, цёмны гаю, бо мне й так нялёгка.Трус.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Клаўсю́к ’непісьменны, цёмны чалавек’ (Сл. паўн.-зах.) з літ.klaustukas ’хто любіць падслухоўваць’ (там жа, 473). Гл. таксама Лаўчутэ, Балтизмы, 79.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
апа́к
(лац. opacus = цёмны, непразрысты)
1) сорт белай гліны, якая ідзе на выраб пасуды;
2) белыя ганчарныя вырабы, падобныя да тонкага фаянсу.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
fínster
a
1) цёмны, змро́чны; дрыму́чы
ein ~er Wald — дрыму́чы лес
2) пану́ры, суро́вы, хму́рны
ein ~es Gesícht máchen — хму́рыцца
3) цёмны, падазро́ны
das ist éine ~e Ángelegenheit — гэ́та цёмная спра́ва
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
*Мурава́ты, мурова́ты ’цёмна-шэры’ (ТС), му́ры ’светла-карычневай масці’ (мазыр., З нар. сл.), ’цёмна-сівы’ (лельч., Нар. лекс.), ’смуглы, светла-карычневы’ (ТС), рус.мурый ’цёмна-карычневы’, укр.му́рий ’цёмна-шэры з плямамі (аб масці)’, ’смуглы’, чэш.mourovatý ’пачарнелы, цемнаваты’, moura ’шэрая (бурая) карова’. Да прасл.murъ, і.-е. адпаведнікамі якога з’яўляюцца: ст.-грэч.ἀμαυρός ’цёмны’, аркадск.μαῦρος, с.-грэч.μαῦρος ’цёмны, чорны’ (Цупіца, BB, 25, 101; Фасмер, 3, 15; Махэк₂, 377).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
по́рхаўка, ‑і, ДМ ‑хаўцы; Рмн. ‑хавак; ж.
Шарападобны грыб, мякаць якога пры высыханні ператвараецца ў цёмны пыл. Спынілася работа на полі, выліліся рэчкі з берагоў, паплылі пракосы, копы. Забялеліся ўзлескі ад порхавак.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пераця́міць ’перавучыцца’ (Шпіл.). Да пера- і цяміць ’кеміць’ (гл.), хаця семантыка аформілася пры ад’ідэацыі лексемы цёмны ’невучоны, няграматны’, г. зн. ’перамяніцца з няграматнага ў навучанага, кемлівага’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
змро́чны
1. (цёмны) dúnkel;
змро́чнае памяшка́нне ein dúnkler Raum;
змро́чнае надво́р’е trübes Wétter;
2. (пануры) fínster;
3.перан. (цяжкі, беспрасветны) hóffnungslos
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
зага́р, ‑у, м.
Смуглы, цёмны колер, які набывае скура пад уздзеяннем сонечнага прамення. Смех упрыгожыў .. смуглыя шчокі Густы, пакрытыя роўным залацістыя вагарам.Васілевіч.Белыя хусткі яшчэ больш падкрэсліваюць здаровы залаціста-румяны загар на тварах.В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)