bread [bred] n.

1. хлеб;

a loaf/slice/piece of bread бо́хан/лу́ста/кава́лак хле́ба;

white/brown bread бе́лы/чо́рны хлеб;

daily bread хлеб надзённы

2. infml, dated гро́шы

♦

take the bread out of smb.’s mouth адабра́ць у каго́-н. пра́цу і тым са́мым пакі́нуць яго́ без сро́дкаў на пражыццё

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

razowiec

м. жытні (аржаны) хлеб

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

жы́тні Róggen-;

жы́тні хлеб Róggenbrot n -es

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

опа́ра ро́шчына, -ны ж.;

поста́вить опа́ра расчыні́ць (хлеб, бліны́, це́ста);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

падахво́ціцца, -во́чуся, -во́цішся, -во́ціцца; зак. (разм.).

Добраахвотна ўзяцца за якую-н. справу, прапанаваць зрабіць што-н.

П. збегаць па хлеб.

П. дапамагчы бацьку.

|| незак. падахво́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

адпячы́, -пяку́, -пячэ́ш, -пячэ́; -пячо́м, -печаце́, -пяку́ць; -пёк, -пякла́, -ло́; -пячы́; -пе́чаны; зак., што.

Ператрымаць у печы.

А. хлеб так, што скарынка адстала.

|| незак. адпяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

або́ра¹, -ы, мн. -ы, або́р, ж. (уст.) Тонкія вяровачкі ў лапцях, якімі абмотваюцца анучы.

Развязаліся аборы.

◊

Аборай хлеб кроіць (разм.) — пра некультурнага, нязграбнага чалавека.

|| прым. або́рачны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

прыма́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

Зяць, прыняты ў сям’ю жонкі, які жыве ў доме жонкі.

|| прым. прыма́чы, -ая, -ае і прыма́цкі, -ая, -ае.

Прымачы хлеб — сабачы (прымаўка).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

за́йцаў, ‑ава.

Разм.

1. Які належыць зайцу. Зайцаў след.

2. Тое, што і заячы (у 3 знач.).

•••

Зайцаў хлеб гл. хлеб.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дарэ́мны, -ая, -ае.

1. Які не прыносіць жаданых вынікаў; марны.

Дарэмныя спробы.

Дарэмныя надзеі.

2. Беспадстаўны, беспрычынны.

Дарэмная трывога.

3. Атрыманы дарма, бясплатны.

Д. хлеб.

|| наз. дарэ́мнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)