Лю́рба ’тоўстая трэска’ (трак., віл., іўеў., шальч., Сл. ПЗБ), шальч. ’тоўсты пласт зямлі’, ’тоўсты кавалак сала’, польск.lurba ’тоўстая трэска’, рус.ёнаўск.лю́рба ’неахайны чалавек’ Запазычаны з літ.liùrba ’тоўстая трэска’, liùrba, liùrbis ’тупы, разява’, ’няўклюдны або неахайны чалавек’ (Грынавяцкене і інш., Liet. term., 182; Лаўчутэ, Сл. балт., 32). Сюды ж ваўк.лю́рба твар’ (Сцяшк. Сл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ігу́менша ’жанчына (тоўстая, непаваротлівая)’ (Мат. Гом.). Фемінатыў на ‑ш‑а ад ігумен (гл.). Семантычны зрух у напрамку ’жонка ігумена’ → ’увогуле тоўстая непаваротлівая жанчына’; параўн. падобную трансфармацыю калуж.и́гумен ’жартаўлівая назва старога чалавека’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Саржа́тка ’тоўстая іголка’ (Сцяшк. Сл.). Гл. шаршатка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дра́тва, ‑ы, ж.
Тоўстая моцна прасмоленая або навошчаная нітка для шыцця абутку і іншых скураных вырабаў. Вашчыць дратву. □ Колькі разоў ні прыбягаў Толя на работу да дзядзькі Арцёма, ён бачыў, як амаль заўсёды той трымаў у роце дратву і спрытна арудаваў шылам.Даніленка.
[Польск. dratwa з ням. Draht — дрот.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
bowels
[ˈbaʊəlz]
n., pl.
1) кі́шкі pl.
2) informalто́ўстая кі́шка
to move one’s bowels — спаражні́цца
3) не́тры
the bowels of the earth — не́тры зямлі́
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ватэрве́йс
(англ. waterway, ад water = вада + way = шлях)
тоўстая дошка драўлянага палубнага насцілу ўздоўж борта судна.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Кніга фарматам у палову папяровага аркуша (звычайна старадаўняя). Тоўстыя фаліянты мінулых вякоў, зокутыя ў драўляныя, абцягнутыя скурай лаўкі, як казалі ў даўнія часы па пераплёт.Лужанін.// Наогул тоўстая кніга вялікага памеру. Дзед сядзеў пры стале над тоўстым фаліянтам.Бядуля.
[Ням. Foliant ад лац. folium — аркуш.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)