Сты́рыць ‘стаяць, прысутнічаць, дыжурыць’ (Варл.), ‘украсці’ (Яўс., Мат. Гом.), сту́рыць, сты́рыць ‘тс’ (Сцяшк. Сл.), магчыма, сюды ж стыря́тысь ‘здохнуць, памерці (пра пчол)’ (драг., Жыв. св.). Параўн. рус.сты́рить ‘дражніць; украсці; спрачацца, сварыцца’, сты́ра ‘хто любіць спрачацца’, ‘сонная гультаяватая кабета’, укр.дыял.сти́ра ‘напасць; спакуснік’, а таксама каш.stořëc ‘хваліць, маніць, ашукваць’. Няясна; ненадзейныя параўнанні з ісл.styr ‘вайна’ (Шымк. Собр.), с.-н.-ням.stûr ‘неслухмяны, непакорлівы’ і інш. Гл. Фасмер, 3, 789; ЕСУМ, 5, 416. Хутчэй за ўсё, звязана чаргаваннем з настырны (гл.). Борысь (SEK, 4, 364–365) мяркуе пра сувязь з *strčati, гл. стырчаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
collide
[kəˈlaɪd]
v.i.
1) сутыка́цца, сту́кацца
The cars collided — Аўтамабі́лі сту́кнуліся
2) не пагаджа́цца, спрача́цца; супярэ́чыць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
argumentative
[,ɑ:rgjəˈmentətɪv]
adj.
1) які́ лю́біць спрача́цца, дыскутава́ць
an argumentative disposition — схі́льны да спрэ́чак
2) спрэ́чны
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
упа́рты, -ая, -ае.
1. Вельмі ўстойлівы, паслядоўны ў ажыццяўленні чаго-н., які ажыццяўляецца цвёрда і паслядоўна.
У. чалавек.
Упартая барацьба.
Аказваць упартае супраціўленне.
2. Незгаворлівы, які імкнецца рабіць толькі па-свойму, наперакор каму-н.
У. як асёл.
Факты — упартая рэч (супраць фактаў спрачацца бескарысна).
3. Які выражае ўпартасць, рашучасць.
Упартыя вочы.
4.перан. Зацяжны, непрымірымы.
Упартыя баі.
|| наз.упа́ртасць, -і, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
го́дзепрысл.
1. (хопіць) genúg, genügend;
2.у знач.выкл. genúg!; Schluss damít!;
го́дзе спрача́цца! hört auf zu stréiten!
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ды́спут
(фр. dispute, ад лац. disputare = разважаць, спрачацца)
публічныя спрэчкі на навуковую або важную ў грамадскіх адносінах тэму.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Спрачацца з-за казлінай шэрсці (г. зн. спрачацца аб дробязях).
Спорить о козлиной шерсти (т. е. спорить о пустяках).
бел. 3 пустога ў парожняе няма чаго пераліваць. Лапаць з пасталом спрачаюцца пра лычка пад сталом.
рус. Спорить из-за выеденного яйца. Спорить о прошлогоднем снеге.
фр. Il n’y a pas de quoi fouetter le chat (Не за что бить кошку).
англ. It is no use crying/arguing over the spilt milk (Бесполезно плакать/ссориться из-за пролитого молока). То milk a he-goat into a sieve (Доить козла в решето).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
дыяле́ктыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.
1. У марксісцкай філасофіі — навука пра найбольш агульныя законы руху і развіцця прыроды, грамадства і мыслення, тэорыя і метад пазнання і рэвалюцыйнага пераўтварэння рэчаіснасці.
2. Працэс руху, развіцця чаго‑н. Дыялектыка пазнання. Дыялектыка гісторыі.
3.Уст. Уменне спрачацца, прымяняць лагічныя довады ў спрэчках.
[Грэч. dialektikē.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
moot
[mu:t]1.
adj.
спрэ́чны, сумне́ўны
2.
v.t.
падава́ць тэ́му для дыску́сіі, выстаўля́ць на дыску́сію
3.
v.i.
спрача́цца
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)