Навыцяжку, не варушачыся і не размаўляючы (пра стойку пры камандзе). Стаяла некалькі вінтовак, састаўленых у козлы, чатыры паліцаі пры ўваходзе партызан зам[е]рлі па стойцы «смірна».Навуменка.
смі́рна2, ‑ы, ж.
Пахучая смала.
[Грэч. smyrna.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
древе́сный драўня́ны; (добываемый из дерева) дрэ́ўны;
древе́сный спиртхим. драўня́ны спірт;
древе́сные пла́стики драўня́ныя пла́стыкі;
древе́сная смола́ дрэ́ўная смала́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
варIм.
1.(смола) вар, род. ва́ру м.; (сапожный) шаве́цкая смала́;
2.(кипяток) прост. вар, род. ва́ру м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
смольж
1.глсмала;
2.гл смаляк;
3.гл смаль;
4.перан (пра чорныя валасы) péchschwarzes Haar
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
масці́ка, ‑і, ДМ ‑ціцы, ж.
1. Густая вязкая маса, якая ўжываецца для прыклейвання ізаляцыйных, дэкаратыўных матэрыялаў, насцілу падлогі і інш. Дахавая масціка.
2. Сумесь воску з фарбай для націрання паркетнай падлогі.
3.Смала некаторых дрэў.
[Грэч. mastichē — смала дрэва.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Жывіца ’смала’. Рус.живи́ца, укр.живи́ця, польск.żywica, в.-луж.žiwica, чэш.živice, славац.živica ’смала’, славен.živica ’корань’, ’жываплот’, ’крынічная вада’, ’насмарк’, серб.-харв.жи́ви́ца ’жываплот’, ’кастрыца’, ’палянка’, ’рубец тканіны’. Ст.-рус.живица ’смала’ (XVI ст.). Утворана ад кораня *živ‑ суфіксам *‑ic‑a ў прасл. мове, прычым у паўн. славян замацавалася значэнне ’смала’, а паўд. славяне замацавалі і іншыя значэнні. Гэта можа сведчыць ці аб адносна познім (паўн.-слав.) утварэнні, ці аб дыфузнай першапачатковай семантыцы. Корань жыв‑ у жывіца суадносіцца са значэннем ’гаіць’, паколькі жывіца мела лячэбнае значэнне. І.‑е. корань *gu̯ei‑ ’жыць, гаіць’. Плевачава, SR Brno, 13, 1964, 25–33; Махэк₂, 728. Параўн. Скок, 3, 681. Сцяцко (Афікс. наз., 45) не ўказвае час утварэння і не дае семантычнага абгрунтавання. Іначай: жывіца роднаснае з арм.kiv ’смала’ (Лідэн, Зб. Мікале, 119; Турнэйзен, Зб. Педэрсену, 301) з асобным і.-е. коранем *gu̯iu̯‑ (Покарны, 1, 482), суадносным з жаваць (Фасмер, 2, 51); апошняе, паводле Покарнага, няпэўна. Гл. Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 289. Гіпотэза Плевачавай–Махэка не адкідвае суадносіны з арм.kiv, аднак лічыць гэта слова паралельным утварэннем, што верагодна. Гл. жывіць, жывы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
balsam
[ˈbɔlsəm]
n.
1) бальза́м -у m. (дрэ́ва, паху́чая смала́, масьць)
2) бальзамі́н -у m. (расьлі́на)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
гвая́кавы
(ад гваяк)
які мае адносіны да гваяка (напр. г-ая смала).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
гумікапа́л
(ад лац. gummi = камедзь + капал)
смала, якая выкарыстоўваецца для вырабу лакаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Прысмалі́ць ’злёгку падпаліць, прыпаліць; прыкурыць (ТСБМ), ’хутка прыбегчы, прыехаць’ (Бяльк.), сюды ж экспр. прысмалі́цца ’захацецца, зажадацца’: от усім прысмалі́лася вады (Ян.). Да смала, смаліць (гл.).