перарадзі́цца, -раджу́ся, -ро́дзішся, -ро́дзіцца; зак.

1. Рэзка змяніцца, абнавіцца, стаць зусім іншым.

П. духоўна.

2. Страціць свае папярэднія каштоўныя якасці, уласцівасці, вырадзіцца.

Пшаніца перарадзілася.

|| незак. перараджа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. перараджэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

спачы́ць, -чну́, -чне́ш, -чне́; -чнём, -чняце́, -чну́ць; -чні́; зак.

1. Аднавіць свае сілы адпачываючы.

С. перад дарогай.

2. перан. Памерці (высок.).

|| незак. спачыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. спачыва́нне, -я, н. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

угару́ і уго́ру, прысл. (разм.).

Увышыню, уверх.

Шар падняўся ў.

Дубы ўзнімаюць у. свае цяжкія кроны.

◊

Ісці ўгару (разм.) —

1) атрымаць павышэнне па службе;

2) паспяхова развівацца.

Лапкі ўгору (разм., жарт.) — не супраціўляцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

пять пяць, род. пяці́;

◊

знать как свои́ пять па́льцев ве́даць як свае́ пяць па́льцаў.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

катыяні́т

(ад катыён)

іаніт, здольны абменьваць свае дадатна зараджаныя іоны на іоны знешняга асяроддзя.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

экспансі́ўны

(фр. expansif, ад лац. expansio = расшырэнне, распаўсюджанне)

нястрыманы, які бурна выражае свае пачуцці.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

defend [dɪˈfend] v. абараня́ць, барані́ць (у розных знач.);

defend one’s ideas адсто́йваць свае́ ідэ́і

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

нівелі́равацца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -руецца; зак. і незак.

Згладзіцца (згладжвацца), страціўшы свае асаблівасці.

Пад уплывам літаратурнай мовы нівеліруюцца дыялектныя асаблівасці.

|| наз. нівелі́раванне, -я, н. і нівеліро́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

адне́сціся, -нясу́ся, -нясе́шся, -нясе́цца; -нясёмся, -несяце́ся, -нясу́цца; -нёсся, -не́слася; -нясі́ся; зак.

Выявіць свае адносіны, паставіцца пэўным чынам да каго-, чаго-н.

Уважліва а. да запатрабаванняў народа.

|| незак. адно́сіцца, -но́шуся, -но́сішся, -но́сіцца.

|| наз. адно́сіны, -сін.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

Тубэ́льны ‘перакананы’ (Мат. Гом.). Няясна; магчыма, звязана з польск. tubalny ‘гучны, зычны, прарэзлівы’ (Варш. сл.) з семантычным пераходам ‘гучны’ > ‘перакананы (які гучна адстойвае свае погляды)’, што, відаць, да tuba ‘музычны інструмент’, гл. туба.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)