заспа́ць, -плю́, -пі́ш, -пі́ць; -пі́м, -піце́, -пя́ць; -пі́; -па́ны; зак.

1. Прачнуцца пазней, чым трэба, праспаць.

Сёння трохі заспаў.

2. што. Доўга сплючы, пазбавіць свежасці (разм.).

З. твар.

|| незак. засыпа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адкіпе́ць, -плю́, -пі́ш, -пі́ць; -пім, -піце́, -пя́ць; -пі́; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Згуснуць, ссесціся ад кіпення.

Малако адкіпела.

2. перан. Супакоіцца, уціхнуць.

Адкіпела (безас.) на сэрцы.

|| незак. адкіпа́ць, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дваццаціпяцігадо́вы, ‑ая, ‑ае.

1. Які працягваецца дваццаць пяць гадоў. Дваццаціпяцігадовая служба.

2. Узростам у дваццаць пяць гадоў. Дваццаціпяцігадовы сын.

3. Які мае адносіны да дваццаціпяцігоддзя (у 2 знач.). Дваццаціпяцігадовы юбілей.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

quinquennial1 [kwɪŋˈkweniəl] n.

1. fml пяціго́ддзе

2. магістра́т з паўнамо́цтвамі на пяць гадо́ў

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

пяціканцо́вы, ‑ая, ‑ае.

Які мае пяць канцоў, вуглоў. Пяціканцовая зорка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пяціразо́вы, ‑ая, ‑ае.

Прароблены пяць разоў. Пяціразовае наведванне. Пяціразовае кармленне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сямідзесяціпяціміліметро́вы, ‑ая, ‑ае.

Памерамі ў семдзесят пяць міліметраў. Сямідзесяціпяціміліметровая пушка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пента́рхія

(гр. pentarchiai = пяць старэйшын)

1) калегія пяці, адзін з органаў дзяржаўнай улады ў Стараж. Карфагене;

2) умоўнае абазначэнне тэрытарыяльнага падзелу даўняй Ірландыі на пяць «каралеўстваў» пасля заваявання яе кельтамі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

пяцігадо́вы, ‑ая, ‑ае.

1. Які працягваецца пяць гадоў. Пяцігадовы тэрмін. // Разлічаны на пяць гадоў. Пяцігадовы план.

2. Які мае пяць гадоў. Пяцігадовая яблыня. □ На падлозе каля стала забаўляліся дзеці. [Дзяцей] было двое: малы хлопчык Пятрусь, гадкоў трох, і старэйшая пяцігадовая дзяўчынка Насця. Колас.

3. Які мае адносіны да пяцігоддзя (у 2 знач.). Пяцігадовы юбілей.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Пято́к1 (piatók) ’пятніца’ (Варл.), сюды ж пятко́вы (пятко́вый) ’пятнічны’ (Нас.), ст.-бел. пятокъ ’пятніца’; укр. пято́к ’тс’, польск. piątek, чэш. pátek, славац. piatok, в.-луж. pjatk, н.-луж. pětk, славен. pẹ́tek, серб.-харв. пѐтак, балг. пе́тък, макед. петок, ст.-слав. пѧтъкъ. Звязана з пяты, пяць (гл.), гл. пятніца ’тс’. Паводле Німчука (Давньорус., 95), запазычана са стараславянскай і падтрымлівалася польскім уплывам.

Пято́к2пяць’ (ТСБМ, Бяльк.; Сержп.); укр. пʼя́ток ’пяцёрка (грошай)’, рус. пято́кпяць (штук)’. Вытворнае ад пяць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)