◎ Мы́дзгаць ’пэцкаць, брудзіцца’ (Касп.). У выніку кантамінацыі бел. вэдзгаць, вэзгаць (гл.) і рус. (эа)мыэгаць ’завэдзгаць, запэцкаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Брухіта́ць ’таптаць’ (Сцяц.). Параўн. рус. бруха́ть ’біць, таптаць, пэцкаць’, этымалогія якога не вельмі ясная. Гл. Фасмер, 1, 221.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Му́рзацца ’зацягвацца хмаркамі (аб небе)’ (Янк. 2), мурза́ціцца ’хмарыцца’ (ганц., Сл. ПЗБ). Да мурза 1, му́рзаць ’пэцкаць, чарніць, брудзіць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
изукра́шивать несов.
1. (придавать нарядный вид) убіра́ць, прыбіра́ць, упрыго́жваць, аздабля́ць;
2. (пачкать, уродовать) разг., ирон. размалёўваць, пэ́цкаць, паску́дзіць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
flyspeck
[ˈflaɪspek]
1.
n.
1) мушы́ны сьлед
2) мале́нечкая пля́мка
2.
v.t.
засе́джваць, пэ́цкаць (пра мух)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ма́зацца, ма́жуся, ма́жашся, ма́жацца; ма́жся; незак.
1. Мазаць сябе чым-н. (крэмам, маззю і пад.).
2. Рабіцца брудным, пэцкацца.
3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Аб прадметах: пэцкаць пры дотыку.
Пафарбаваныя сцены мажуцца.
|| зак. вы́мазацца, -мажуся, -мажашся, -мажацца; -мажся (да 1 і 2 знач.), зама́зацца, -ма́жуся, -ма́жашся, -ма́жацца; -ма́жся (да 2 знач.), нама́зацца, -ма́жуся, -ма́жашся, -ма́жацца; -ма́жся (да 1 знач.) і пама́зацца, -ма́жуся, -ма́жашся, -ма́жацца; -ма́жся (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
plamić
незак.
1. пляміць; пэцкаць; мазаць;
2. перан. пляміць; ганьбіць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
чырвані́ць, ‑ваню, ‑воніш, ‑воніць; незак., каго-што.
1. Рабіць чырвоным, барвовым, надаваць чырвоны, барвовы колер каму‑, чаму‑н. Дзесь за клёнам Месяц чырваніў усход. Колас.
2. Фарбаваць у чырвоны колер. Мне ж адно спакою не дае — Дзе, якой зарою чырваніла Яна [каханая] вусны тонкія свае. Броўка.
3. Разм. Пэцкаць у што‑н. чырвонае. Чырваніць рукі фарбай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Абшмарава́ць ’абцерці’ (Шат.) да шмараваць (гл.) ’пэцкаць, шмараваць’, параўн. абшмараваны ’запэцканы’ (Нас.), абшмараваць ’запэцкаць’ (Касп.). Магчыма, кантамінацыя з абшморгаць ’абцерці’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ко́бзаць ’пэцкаць’ (Жыв. сл.). Параўн. укр. кобзати ’рыць, варушыць’, якое ЕСУМ, 2, 476 звязвае з рус. кобзать ’грэбаваць’. Унутраная форма няясная.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)