◎ Падпа́лак2 ’прут у ярме’ (Сцяшк. Сл.), подпалок ’частка сахі (жалезны прут), якая падтрымлівае паліцу’ (Сержп. Земл., Выг.), путпалок ’тс’ (Тарнацкі, Studia). Польск.podpałek ’тс’. Конфікснае ўтварэнне ад паліца (гл.) з адсячэннем суф. у базавым слове. Падпалак падтрымлівае паліцу — асноўную частку сахі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
по́ручні, ‑яў; адз. поручань, ‑чня, м.
1.Прут, брусок на трапах, пры дзвярах вагона і пад., за якія трымаюцца рукамі пры спуску, пад’ёме; парэнчы. Наташа схавалася ў пад’ездзе чужога дома і прытулілася да поручняў на лесвіцы.Гарбук.
2. Апора для рук у крэсле, калясцы і пад. [Андрыяну Цітавічу] нязвычна было ў сваім кабінеце сядзець з боку стала, не на сваім вышліфаваным крэсле з поручнямі.Марціновіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стусі́на, ‑ы, ж.
Разм.Прут, дубец. Пакручваючы над жывёлінамі стусінай, я раз-пораз пакрыкваў на іх: «Цоб, цабе!»Сабаленка.// Гібкае пугаўё. [Адзін дзядзька:] — Нехта пугу з сядзення выцягнуў. І такая ж была пуга, каб ён не спажыў яе! Стусіна, у краме куплена.Чорны.//перан. Пра высокага тонкага чалавека. — Ну, ну... сам ты трыбунал, бачыш, як пагладзеў, а быў, як стусіна, — пажартавала байчэйшая.Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
І́цвіна ’адзін з двух драцяных цяжоў, якія злучаюць галоўкі саней з пярэднімі капыламі’ (ТСБМ, Бяльк., Касп., Шат., Юрч.). Рус.дыял.и́тви́на ’прут, тонкая палачка’, пск., смал. ’папярочны брус, які злучае ўгары палазы саней’ (улічваючы геаграфічнае пашырэнне, магчыма, з беларускай), ви́тви́на ’сцябло, ліст каранеплодных раслін’, ’прут, тонкая палачка’, ’вялікая галінка’, витли́на ’бацвінне бульбы, гароху’. Польск.witwina ’парода вярбы’. Звязана з *viti, *větvь (з вакалізмам *vit‑; параўн. польск.witka, славен.vȋtva). Праабражэнскі, 1, 86; Фасмер, 1, 321. Адносна агульнай і.-е. карціны гл. ветка1. Параўн. яшчэ семантычна і фармальна блізкія віціна1, вица.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Спрут ‘гібель’: на спруты ‘на чорта’ (беласт., Дзядзька Квас, Роздум на калёсах, Беласток, 1995, 57), спру́та ‘смерць; халера’ (Сцяц. Сл.), ‘пагібель’ (кам., ЖНС). Адваротны дэрыват ад спруці́цца ‘памерці’ (ТС), ‘стаць пруткім’ (Стан.). Гл. прут, апруцянець.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
rod
[rɑ:d]
n.
1) прут -а́m.
2) кій -я́m.
3) Figur. пакара́ньне n.
4) вудзі́льна n.
5) па́лачка f. (бацы́ла)
•
- Spare the rod and spoil the child
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Rúte
f -, -n
1) дубе́ц, прут, ро́зга;
der ~ erwáchsen sein вы́йсці з дзіця́чага ўзро́сту [з-пад апе́кі]
2) чаро́ўная па́лачка, чаро́ўны пруто́к
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
whipping
[ˈhwɪpɪŋ]
n.
1) біцьцё, лупцава́ньне n.; сьцёбаньне, паганя́ньне n.
2) абмо́тка f., абмо́тваньне n.
We fastened the broken rod with a whipping of wire — Злама́ны прут мы абмата́лі дро́там
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ды́шаль
(польск. dyszel, ад с.-в.-ням. dīhsel)
1) тоўстая аглобля, прымацаваная да пярэдняй восі ў параконнай павозцы;
2) жалезны выгнуты прут у плузе, да пярэдняга канца якога прымацоўваецца ворчык.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)