Таво́т ’густая змазка для машын і механізмаў’ (ТСБМ), ’салідол’ (Сцяшк.). Праз рус. таво́т або польск. towot ’змазка’. SWO першакрыніцай лічыць французскае прозвішча Tovotte, аднак сувязь з апошнім не патлумачана.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Традэска́нцыя ’дэкаратыўная хатняя расліна з роўнымі ці паўзучымі сцёбламі, Tradescantia Rupp.’ (ТСБМ) — названа паводле прозвішча лонданскага садоўніка Джона Традэсканта (J. Tradescant), які памёр у 1638 г. (ЕСУМ, 5, 615).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Jnr BrE(пісьмовае скар. ад junior) мало́дшы (ужываецца пасля прозвішча мужчыны, калі яго поўнае імя супадае з іменем яго бацькі);
John Bright Jnr Джон Брайт мало́дшы
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
самаадво́д, ‑у, М ‑дзе, м.
Матываванае адхіленне сваёй кандыдатуры ад вылучэння на якую‑н. выбарную пасаду. Калі на сходзе назвалі яго [Барашкіна] прозвішча для ўнясення ў спісы для тайнага галасавання, ён спачатку разгубіўся, паспрабаваў даць самаадвод. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бэдж
(англ. badge)
нагрудны значок з указаннем прозвішча і пасады.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
называ́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.
1. гл. назвацца.
2. Мець якое-н. імя, прозвішча, якую-н. назву.
Вёска называецца Малінаўка.
3. Браць на сябе выкананне якіх-н. абавязкаў, якой-н. справы.
Згаджаліся многія, але ніхто першым не называўся.
4. у знач. пабочн. сл. Зрабіць не так, як хацелася б, як трэба.
Пры сустрэчы штосьці буркнуў, называецца, прывітаўся.
◊
Што называецца, у знач. пабочн. сл. (разм.) — як кажуць, як прынята гаварыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
*Мэндаль, міёр. мэндъль ’дурны, някемлівы, нездагадлівы’ (З нар. сл.) ці ме́ндаль ’хітры ашуканец’ (паўд.-усх., КЭС) утвораны, відаць, ад імя (прозвішча) ці мянушкі чалавека. Апошняе, магчыма, з польск. mędral < mądry ’мудры, разумны’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рэнтге́н ’кароткія электрамагнітныя хвалі’ (ТСБМ), рэнге́нт ’тс’ (Сл. ПЗБ), рэге́нт ’тс’ (Сл. ПЗБ, Яўс.). З рус. рентге́н ’тс’, якое з ням. Röntgen ад прозвішча нямецкага фізіка W. Roentgen (Булыка, СІС, 2, 325).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Nénnung
f -, -en
1) на́зва
óhne ~ des Námens — не называ́ючы про́звішча
2) спорт. заяўка
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
пісарчу́к, ‑а, м.
Разм.
1. Памочнік пісара. З боку ж Даўбешкі быў яго памочнік, пісарчук, прозвішча якога мне казалі, ды я забыўся. Гарэцкі. Уладыслаў адразу заняў пасаду пісарчука ў адным з маёнткаў князя Радзівіла. Машара.
2. Зніж. Пісар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)