сырадэ́ля, ‑і, ж.
Аднагадовая кармавая расліна сямейства бабовых. Бацька век зжыў на гаспадарцы, а ён — вучыць: сырадэлю сей, буракі на полі садзі. Крапіва.
[Ісп. serradella.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ро́ўна.
1. у знач. вык. Пра адсутнасць няроўнасцей, упадзін, узгоркаў.
Р., як на стале.
Зімой у полі р. і бела.
2. ро́ўна з, прыназ. з Т. На адной лініі (вышыні, глыбіні і пад.) з кім-, чым-н., на адным узроўні з кім-, чым-н.
Нагрузіць мяхоў на калёсы роўна з канём.
3. часц. Дакладна, якраз.
Р. поўдзень.
Р. праз паўгадзіны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
◎ Плёса 1 пустое, голае месца’ (Жд. 1), ’абсевак’ (стаўб., ЛА, 2), плёса ’агрэх на засеяным полі’ (ганц., Сл. ПЗБ). Ад плеш, плех (гл.) пры ад’ідэацыі плёсі ’адкрытае месца ў полі, у лузе’.
◎ Плёса 2 (плёса) ’разнавіднасць асакі’ (баран., Сл. ПЗБ). Хутчэй за ўсё — літуанізм, параўн. літ. plūšos ’рагоз’, pliuse ’трыснёг’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Майдом ’агароджанае месца для скаціны ля хаты ці ў полі, пастаўнік’ (Зн.). Да майда́н 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Мяжні́к ’мяжа’ (чачэр., Жыв. сл.; бых., Мат. Маг.), мяжніца ’сцяжынка ў полі’ (Касп.). Да мяжи (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нараспа́шку, прысл.
Тое, што і наросхрыст. Бачыць .. [Маша]: чалавек ідзе па полі. Шынель яго расперазаны, нараспашку. Мележ. Нячутна падышла жанчына ў лінялай жакетцы нараспашку. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падсе́ў, ‑севу, м.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. падсяваць — падсеяць.
2. Другая (дадатковая) культура на полі, засеяным асноўнай культурай. Скасіць зялёны падсеў на сена.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
свиста́ть несов. свіста́ць;
свиста́ть всех наве́рх мор. свіста́ць усі́х наве́рх;
◊
ищи́-свищи́ шука́й ве́тру ў по́лі;
свиста́ть в кула́к свіста́ць у кула́к.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
Лява́да ’луг, абгароджаны для пашы жывёлы’ (Нас.), ’пастаўнік у полі, лесе’ (Бяльк.; ветк., Яшк.). Да ліва́да (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пля́нта ’мяжа на хлебным полі’ (маляр., Выг.), ’мяжа’ (Айкан.). З польск. planta ’план, праект’. Д^плант (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)