разгле́дзецца сов.
1. (сориентироваться) осмотре́ться;
я тут яшчэ́ не ~дзеўся — я здесь ещё не осмотре́лся;
2. (понять свой промах) оду́маться;
по́зна я ~дзеўся — по́здно я оду́мался
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
падкараву́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., каго-што.
Разм. Падсцерагчы, высачыць каго‑, што‑н. [Балук:] — І Саўка прывядзе сюды паліцыю ці салдат. Вось тут і трэба падкаравуліць і сустрэць іх так, каб ніхто з іх не вярнуўся з лесу. Колас. [Бацька:] — Пакуль не позна, трэба ваўчыцу неяк падкаравуліць, а там, можа, і вывадак надарыцца забраць... Масарэнка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падло́г, ‑у, м.
Падробка з мэтай ашукаць каго‑н.; падман, ашуканства. [Вера:] Таварышы! Гэта ж падлог, жульніцтва. [Левановіч:] Што? Пісьмо фальшывае? Крапіва. Ад смерці бог фашыстаў не ўбярог, Хоць позна, разгадаў усё ж падлог — Убачыў іклы пад авечай маскай. Жычка. Усё як ёсць табе відаць адразу — І кроў, і здрада, і падлог, і гнеў. Бураўкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Sero paras stabulum tauros jam fure trahente
Позна будаваць хлеў, калі злодзей ужо цягне валоў.
Поздно строить хлев, когда вор уже тянет волов.
Гл.: Sero est...
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
arrival [əˈraɪvl] n.
1. прые́зд; прыхо́д; прыбыццё
2. чалаве́к, які́ прыехаў/прыбы́ў;
an early/late arrival чалаве́к, які́ прыехаў ра́на/по́зна
3. нованаро́джаны;
They are expecting a new arrival in the family. Яны чакаюць прыбаўлення ў сям’і.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
рэйс, ‑а, м.
Паездка на якім‑н. транспарце па пэўным маршруце. Хутка вернецца машына І ў наступны пойдзе рэйс. Броўка. Рэйс выпаў далёкі, потым яшчэ пагрузка на месцы зацягнулася, дык [Якаў] вярнуўся дадому ўжо зусім позна. Кулакоўскі. Цяпер наперадзе толькі дарога, доўгая дарога, шмат гадзін ехаць. Міхась добра ведае, што такое дальнія рэйсы. Б. Стральцоў.
[Ад ням. Reise — паездка, падарожжа.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засну́ць сов., прям., перен. засну́ть, усну́ть;
по́зна з. — по́здно засну́ть (усну́ть);
прыро́да ~ну́ла зімо́вым сном — приро́да засну́ла (усну́ла) зи́мним сном;
◊ з. ве́чным сном — засну́ть после́дним (ве́чным) сном
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Да́та ’дата’ (Нас.: «ужываецца галоўна памешчыкамі і шляхтай»). Ст.-бел. дата (засведчана з XVI ст., гл. Булыка, Запазыч., 88). Паводле Кюнэ (Poln., 50), запазычанне з польск. data, а гэта ўзята з лац. мовы (так і ў Булыкі, там жа). У даным выпадку рус. да́та не можа быць непасрэднай крыніцай запазычання для бел. мовы, таму што ў рус. мове гэта слова з’явілася вельмі позна (паводле Шанскага, 1, Д, Е, Ж, у XIX ст.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
жыле́ц, ‑льца, м.
Разм. Асоба, якая жыве ў доме, кватэры; жыхар. Жыльцы дома. // Асоба, якая знімае памяшканне; кватарант. Гаспадары.. [хаты], адзінокія старыя, прывыкшы да таго, што жылец прыходзіў позна, не замыкалі дзвярэй. Хадкевіч.
•••
Не жылец (на гэтым свеце) — пра таго, хто мае дрэннае здароўе, можа скора памерці. Баніфацый Скашынскі ведаў, што з яго здароўем у лесе ён не жылец. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нецвяро́зы, ‑ая, ‑ае.
1. Які знаходзіцца ў стане ап’янення; п’яны. [Маці:] — Аднаго разу позна, папацёмку ўжо, варочаўся.. [кравец] дахаты. А, відаць, нецвярозы быў. Ну і завяла яго сцежка ўбок. Якімовіч. // Характэрны для п’янага чалавека. Адным з грубейшых парушэнняў правы вулічнага руху з’яўляецца кіраванне аўтамабілем у нецвярозым стане. «Звязда».
2. перан. Пазбаўлены разумнага падыходу да каго‑, чаго‑н. Нецвярозыя адносіны да падзей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)