Пя́цьміна ’пляма’ (Ян., Юрч. Сін.). Вытворнае ад пяцьмо́ (гл. пятно). Гл. таксама пе́цьміна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
smut[smʌt]n.
1.infml непрысто́йнасць; не прысто́йны анекдо́т;
Don’t talk smut. Хопіць гаварыць непрыстойнасці.
2. са́жа; бру́дная пля́ма
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
◎ Плямо́к ’сіняк’ (чэрв., Сл. ПЗБ). Да пляма (гл.). Суфікс -еж, як у бялок, жаўток.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адмы́цца, -мы́юся, -мы́ешся, -мы́ецца; зак.
1. Змыць з сябе бруд.
З дарогі ледзь адмыўся.
2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Зрабіцца чыстым, адмыцца, знікнуць пры мыцці.
Пляма на абрусе адмылася.
3.перан. (звычайна з адмоўем). Аднавіць аб сабе ранейшую думку (разм.).
Страціўшы рэпутацыю, да канца дзён не адмыешся.
|| незак.адмыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тлу́шчавы Fett-;
тлу́шчавая тка́нкабіял. Féttgewebe n -s;
тлу́шчавая пля́ма Féttfleck m -(e)s, -e
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
taint
[teɪnt]1.
n.
1) пля́ма, зага́на f.
2) мара́льная пля́ма; га́ньба f.
2.
v.t.
пэ́цкаць, пля́міць; псава́ць (і мара́льна), зара́жаць
3.
v.i.
пэ́цкацца, пля́міцца; зара́жацца; псава́цца
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Róst|fleck
m -s, -e, ~flecken
m -s, - (і)ржа́вая пля́ма
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Пятно́ ’пляма на адзенні’ (ЛА, 3; баран., Сл. ПЗБ), ’радзімка, знак на целе, сіняк’ (віл., воран., Сл. ПЗБ), сюды ж пе́тня (piétnia) ’чырвоная плямка на скуры’ (Варл.), пяцьмо́ ’пляма на адзенні’ (Ян.), пятня́к ’тс’ (лях., Сл. ПЗБ), пя́тнашка ’сіняк’ (шчуч., Сл. ПЗБ), пятло́ ’ружовае месца на шчацэ’ (ЛА, 3); укр.пʼятно́, петьмо́ ’пляма, знак’, рус.пятно́ ’тс’, польск.piętno, piątno ’таўро, пячатка, кляймо’, балг.петно́, пьекно́ ’пляма; карычневая плямка на скуры ад старасці’. Прасл.*pętьno ’след, знак’ (спачатку ў мове паляўнічых), што ад *pęta (гл. пята́) (Фасмер, 3, 425; БЕР, 5, 203). Паводле Банькоўскага (2, 543–544), толькі ўсходнеславянскае, у іншых мовах — запазычанне з усходнеславянскіх, пра спецыфічнае паходжанне слова, на яго думку, сведчыць рус.гнаться по пятам ’ісці па следу’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ма́сленыприл., в разн. знач. ма́сляный;
~ная по́мпа — ма́сляный насо́с;
~ная пля́ма — ма́сляное пятно́;
◊ ма́сла ~нае — ма́сло ма́сляное
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
распаўзці́ся, 1 і 2 ас.адз. не ўжыв., -зе́цца; -зёмся, -зяце́ся, -зу́цца; распо́ўзся, -паўзла́ся, -ло́ся; зак.
1. Папаўзці ў розныя бакі.
Мурашкі распаўзліся па сцежцы.
2. Расплыцца, расцячыся на паверхні чаго-н., страціць пэўныя абрысы.
Чарнільная пляма распаўзлася па паперы.
3. Разваліцца, разлезціся ад доўгай носкі, ад старасці (разм.).
Куртка распаўзлася па швах.
|| незак.распаўза́цца, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)