◎ Пласкі́ ’абложная зямля’ (ганц., ДАБМ, камент., 858). З польск.plaska < plosa ’кавалак раллі сярод лесу’, ’пас зямлі ў 12 загонаў’ < прьсп. pol‑sa > бел.пачассі ’паласа’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пая́с, мн. л. паясэ́ ’пояс’, ’перакладзіна ў драўляным ложку’, ’брус паміж кроквамі’ (ст.-дар., Нар. сл.; Сл. ПЗБ), воран. ’клінападобны папярочны драўляны брусок для змацоўвання дзвярных дошак’ (Шатал.). Да по́яс (гл.). Пад уплывам лексемы пас націск на ‑я‑. Сюды ж паяся́сты ’паласаты’ (астрав., Сл. ПЗБ) — пад уплывам польск.pasiasty ’тс’, а воран.паяса́ваты (Сл. ПЗБ) ’тс’ — пад уздзеяннем польск.pasowaty ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ По́дкур ’памост на дрэве, на які ставяцца вуллі для пчол’ (Некр.; Мат.; Сл. ПЗБ), ’драўляны памост вакол бортнага дрэва, што ахоўваў борць ад мядзведзяў’ (ЭБ), ’дымар’ (ЛА, 1). Рус.подку́р ’памост, пад якім раскладаецца дымнае вогнішча’, пас)- курыць ’пусціць дым, каб выгнаць пчол’ (Сл. ПЗБ): перш чым забірацца на памост з вуллямі, пад ім раскладалі дымнае вогнішча, каб адагнаць пчол. Да курыць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ВЭНГАПУ́РАЎСКАЕ РАДО́ВІШЧА нафтагазакандэнсатнае, на Пн Цюменскай вобл. Расіі. Уваходзіць у Заходне-Сібірскі нафтагазаносны басейн. Адкрыта ў 1968. Пачатковыя запасы 237 млрд.м³. Паклады на глыб. 1—2,9 км. Шчыльн. нафты 816 кг/м³, кандэнсату 772 кг/м³. Цэнтр здабычы пас. Тарка-Сале.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АЮ́ЦАВІЧЫ,
вёска ў Беларусі, у Мірскім пас. Савеце Карэліцкага р-на Гродзенскай вобласці. Цэнтр калгаса. За 30 км на ПдУ ад Карэлічаў, 234 км ад Гродна, 13 км ад чыг. ст. Гарадзея. 756 ж., 328 двароў (1995). Базавая школа, Дом культуры, б-ка, аддз. Сувязі.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
«БЕРАЗІ́НСКІ»,
торфабрыкетны завод у Беларусі, у пас. Беразінскае Маладзечанскага р-на Мінскай вобл. Створаны ў 1949—53 як торфапрадпрыемства «Беразінскае», у 1959 на ім пабудаваны торфабрыкетны з-д. Працуе на базе Беразінскага радовішча торфу (гл.Бярэзінскае балота). Асн. прадукцыя (1995): торфабрыкеты на мясц. паліва.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГРЫНКІ́,
вёска ў Нязбодзіцкім с/с Свіслацкага р-на Гродзенскай вобл. Цэнтр калгаса. За 10 км на Пд ад гар.пас. і чыг. ст. Свіслач, 106 км ад Гродна. 725 ж., 321 двор (1997). Сярэдняя школа, Дом культуры, б-ка, камбінат быт. абслугоўвання, аддз. сувязі.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
pas
Iм.
1. пояс; рэмень;
pas ratunkowy — ратавальны пояс;
pas bezpieczeństwa — рэмень бяспекі;
2. рэмень; прывод; пас;
pas transmisyjny — прывадны пас;
3.геагр. зона, паласа; пояс;
pas nadbrzeżny — прыбярэжная паласа;
pas umiarkowany — сярэдняя зона;
4. талія; пояс;
rozebrać się do ~a — распрануцца да пояса;
cienka w ~ie — тонкая ў таліі;
5. паласа; палоса; палоска, пас;
suknia w ~y — сукенка у палоску;
włożyć ręce za pas — сядзець склаўшы рукі;
zima za ~em — зіма каля варотаў;
drzeć ~y — дзерці шкуру;
zaciskać ~a — зацягваць рэмень
IIм.карц.
пас
IIIн.
[pa] па;
baletowe pas — балетнае па
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Пераза́ць ’сцёбаць, хвастаць’ (Нас.), піраза́ць ’біць’ (Рамз.), пірязну́ць ’выцяць, лупянуць’ (Юрч. СНЛ), смал.переза́ть ’хвастаць, сцябаць’, драг.спараза́тэ ’выцяць дубцом, завязкай фартуха’, укр.переза́ти ’падперазаць’ і, магчыма, серб.-харв.запре́зати ’запрэгчы’. З прасл.*perzati, утворанага з наз. *perzь ці прыназоўніка perz. Бел.-укр.-серб.-харв. ізалекса, утвораная, магчыма, пры ад’ідэацыі прасл.*(ob)pojasati (параўн. укр.опасувати(ся) ад запазычанай з польск. мовы асновы ‑пас‑ (Трубачоў, Проспект, 71–72). Гл. таксама апераза́ць.