пабядне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Стаць бедным, бяднейшым. [Халуста:] — Думаеш, пан пабяднее, калі ты з яго шкуры тры галаскі адарвеш! Ліха матары яго! Цэлы будзе! Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
па́ні нескл., ж.
1. поме́щица, па́ни, ба́рыня;
2. ба́рыня, госпожа́;
3. госпожа́, па́ни;
4. разг. ба́рыня;
1-4 см. пан 1-4;
5. (обращение) госпожа́, суда́рыня
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
аслупава́ць, ‑пую, ‑пуеш, ‑пуе; зак., што.
Разм. Паставіць слупы, абазначыць слупамі. Аслупаваць участак зямлі. □ Пан Бальвацкі запрасіў каморніка і загадаў яму адмераць і аслупаваць луг. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
даражэ́ць, ‑эе; незак.
Разм. Рабіцца даражэйшым, павышацца ў цане. — Вайна... — уздыхае пан Жамбінскі. — І дровы, і вугаль.. і нават няшчасная якая італьянская кісліца — усё даражэе. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
магчы́ма,
1. Прысл. да магчымы (у 2 знач.).
2. у знач. пабочн. Можа быць, можа. [Стары:] — Выбачайце, пан афіцэр, калі я, магчыма, не так зразумеў вас... Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
правісе́ць, ‑вішу, ‑вісіш, ‑вісіць; зак.
Прабыць некаторы час у вісячым становішчы. Так да вечара і ўсю ноч правісеў пан на хвоі, пакуль дворня знайшла. З нар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Sir
[sø:r]
m -s, -s сэр, пан, спада́р (пачцівы зварот у англамоўных краінах; ужываецца без уласнага імя)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Траю́радны ‘родны ў трэцім калене’ (ТСБМ, Пан., Брасл. сл.): лапаць боту траюрадны пляменнік (Юрч. Крыл.). Да трое і род (гл.) па ўзоры дваюрадны (Фасмер 4, 107; ЭСБМ 3, 131).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трохро́дны ‘траюрадны’ (Пан.). Па ўзоры двухро́дны брат < ст.-бел. братъ зъ двуродныхъ (двурожоныхъ); двух‑ на месцы дву‑ па аналогіі з займенным скланеннем прыметнікаў (Карскі 2-3, 242). Гл. трох-.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Стрэль ‘род’: як трэця стрэль, то можна ісці замуж (Сл. рэг. лекс.). Пераасэнсаванае *стрэнь ‘роднасць’, параўн. у другім стрэнні ‘траюрадны’ (Пан.), што да стрыечны, стрэча 2 (гл.), параўн. стрэдні, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)