спаві́віч, ‑а і спавіва́ч, ‑а, м.
Доўгая вузкая палоска тканіны, якой спавіваюць маленькіх дзяцей. / у вобразным ужыв. Зямля мая, ты круцішся вякамі — Няўжо не можаш выкруціцца ты? Ты ў спрасаванай атмасферы хмарышся, Спрабуючы парваць спавівачы... Макаль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Ле́хі ’рыззё’ (свісл., Сл. паўн.-зах.). Відавочна, у выніку кантамінацыі лахі ’тс’ і лехі < іляха ’вузкая палоска’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рант, ‑а, М ‑нце, м.
Вузкая палоска скуры па краях абутку, да якой прышываюцца адначасова падэшва і верх абутку. Прынесла маці .. [боцікі] увечары з мястэчка — чорненькія, бліскучыя, з чырвонымі падэшвамі .. І абцасы, і ранты блішчаць, б[ы] насмолены!.. Брыль.
[Ням. Rand.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сапло́, ‑а, н.
Канал спецыяльнага профілю, прызначаны для разгону вадкасцей ці газаў да пэўнай скорасці і надавання патоку зададзенага кірунку. Аж задрыжала даль ад грому, Бушуе полымя з сапла, У вышыні над касмадромам — Палоска зыркага святла. Матэвушаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вала́н
(фр. volant)
1) шарык з апярэннем для гульні ў бадмінтон;
2) прышыўная палоска тканіны ў выглядзе брыжоў на сукенцы, спадніцы, блузцы.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Лужа́віна ’лугавіна, невялікая палоска лугу’ (ТС). Відавочна, у зафіксаваным значэнні трэба было б указаць на тое, што гэта палоска — мокрая, пакрытая вадой, як сведчыць прыклад: Церэз лужок лужавіна була (там жа), а таксама жытк. лужа́вінка ’лужок сярод поля’, ’нізкае месца, дзе доўга стаіць вада’ (Яшк.). Да лу́жа (гл.). Аб суфіксе гл. Сцяцко (Афікс. наз., 119).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
стрык
(ням. Strich = рыска, палоска)
вірусная хвароба памідораў, якая характарызуецца ўтварэннем карычнева-бурых плям, палосак на лістах, сцёблах і пладах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
шнур, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. Кручаная ці вітая тонкая вяроўка.
Нацягнуць ш. з адвесам.
2. Электрычны провад, які складаецца з некалькіх ізаляваных жыл.
3. Вогнеправодны жгут, які перадае іскру выбуховаму рэчыву (спец.).
Дэтануючы ш.
4. Чарада (птушак); шэраг аднародных прадметаў, размешчаных адзін за адным.
Паляцеў ш. гусей.
Цягнуцца шнурам фурманкі.
5. Вузкая палоска зямлі.
Араць свой ш.
|| прым. шнуравы́, -а́я, -о́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
до́світак, ‑тку, м.
Час перад світаннем. Поезд прыходзіў на досвітку, калі ледзь пачынала святлець палоска на ўсходзе. Шамякін. Яшчэ зранку, на досвітку, пайшоў наш дзядзька на рум біць калоды. Колас. Дзень праводзяць дзеці ў лесе — З досвітку і да змяркання. Аўрамчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Лы́чыкі ’трэскі, стружка з ляшчыны’ (зэльв., Сл. ПЗБ), лы́чына ’палоска лубу з карой’ (в.-дзв., там жа). Да лыка 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)