Відаво́чны ’яўны, пэўны, бясспрэчны’ (БРС, КТС); ’які знаходзіцца побач’ (Шат.), відавочна ’яўна, наглядна’ (Касп., Сцяшк. МГ); ’свядома’ (лаг., КЭС); ’напэўна, відаць, мусіць’; ’яўна’; ’прыкметна’; ’ясна’; ’бясспрэчна’ (КТС). Утвораны ад відавок і суф. ‑(ь)nъ.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Апунды́рыцца ’ўздуцца (пра жывот)’ (Касп.). Напэўна, звязана з пуза, рус. дыял. пуздро ’жывот’, укр. пуздратий ’тоўсты, з вялікім жыватом’, пуздракуватай ’азызлы’ з заменай у групе здр з на н і ўстаўным ы па ўзору пузыр.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Баго́с ’нязграбны чалавек высокага росту’ (Грыг.). Напэўна, запазычанне. Параўн. укр. бе́ґаc ’бяспутны, нягоднік’, би́ґасень ’дурань, дубіна’, польск. bigas, чэш. bigas (Брукнер, 27, бачыць першакрыніцу ў ням. Bicke ’кірка’, а Махэк₂, 54, у венг. bibasz ’дурны’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
widać
1. відаць;
stąd widać cała wieś — адгэтуль відаць уся вёска
2. відаць; напэўна; мабыць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Бардзю́р ’абрамленне, кайма і г. д.’ Рус. бордю́р (з XVIII ст.), укр. бордю́р. Новае запазычанне (напэўна, праз рус. мову) з франц. bordure ’тс’ (а гэта вытворнае ад bord ’край’). Фасмер, 1, 193; Шанскі, 1, Б, 167.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мож, можа, можэ ’быць можа, напэўна, магчыма’ (ТСБМ, Нас., Шат., Касп., Бяльк., Растарг., Мат. Маг., ТС; КЭС, лаг.; гор., паўд.-усх., КЭС). Да магчы́ (гл.). У мадальным значэнні выступае ў форме 3‑й ас. адз. л.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нябо́сь, часціца ў знач. пабочн.
Разм. Ужываецца для ўзмацнення зместу выказвання ў значэнні: напэўна, відаць; ужо ж вядома. [Гаспадыня:] — А мае вы небажаткі, а мае саколікі... Замарыліся, нябось. С. Александровіч. [Бацька:] — Лажыся спаць, кажу! Заўтра, нябось, не дабудзішся цябе! Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паслізну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.
Не ўстаяць, не ўтрымацца на слізкім месцы; пакаўзнуцца. [Ганна] паслізнулася і ўпала б, напэўна, але Яўхім спрытна падхапіў яе за локаць. Мележ. У адным месцы наступіў на сям’ю лісічак і паслізнуўся. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
probably [ˈprɒbəbli] adv. напэ́ўна, му́сіць, віда́ць;
Probably, the best way to learn Spanish is by actually going to live in Spain. Магчыма, самы лепшы спосаб вывучыць іспанскую мову – гэта пажыць у Іспаніі.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
пекната́, ‑ы, ДМ ‑наце, ж.
Разм. Уласцівасць пекнага; прыгажосць. Лёс табе даў пекнату чараўнічую, дасць ён, напэўна, і шчасце вялікае. Дубоўка. Хто тварэц жыцця людскога, Волі, шчасця, пекнаты? Хто кладзе к жыццю дарогу? Ведай, моладзь, гэта — ты! Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)