пераадзе́цца, ‑адзенуся, ‑адзенешся, ‑адзенецца; зак.
1. у што і без дап. Зняўшы з сябе адно адзенне, надзець другое. Пераадзецца ў святочнае плацце. Пераадзецца пасля работы.
2. кім або ў каго. Адзецца так, каб замаскіраваць сябе.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
даспе́хі мн гіст Hárnisch m -(e)s, -e; Brústpanzerrüstung f -, -en ;
надзе́ць даспе́хі die Rüstung ánlegen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
насадзі́ць², -саджу́, -са́дзіш, -са́дзіць; зак.
1. каго-што. Моцна, шчыльна надзець на што-н.
Н. сякеру на тапарышча.
Н. чарвяка на кручок.
2. перан., што. Узбіўшыся на што-н. вострае, параніць (разм.).
Н. нагу на цвік.
|| незак. наса́джваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. наса́дка, -і, ДМ -дцы, ж. (да 1 знач.) і наса́джванне, -я, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
заломи́ть сов.
1. в разн. знач. залама́ць;
2. разг. (цену) залама́ць, загарадзі́ць;
◊
заломи́ть ша́пку надзе́ць ша́пку набакі́р, залама́ць ша́пку;
заломи́ть ру́ки залама́ць ру́кі;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
падпераза́ць, ‑перажу, ‑пяражаш, ‑пяража; зак., каго-што.
Сцягнуць, зацягнуць па таліі поясам, папругай і пад.; надзець на каго‑н. пояс, папругу і пад. Прыйшлося [шынель] падперазаць папругаю. Грахоўскі. Дзямід Сыч падперазаў патранташ, перакінуў цераз плячо р[э]мень сеткі. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ача́пацца ’абвешацца чым-небудзь, многа надзець на сябе (міёр., Крыўко, вусн. паведамл.). Ад чапаць ’чапляць’.
Ачапа́цца ’ачуняць, паправіцца’ (Шат.), укр. чарніг. очапатися ’апрытомнець’. Ад чапаць ’павольна хадзіць’; да семантыкі параўн. выхадзіцца ’акрыяць пасля хваробы, выздаравець’, прэфіксацыя, магчыма, пад уплывам ачуняць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
панадзява́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Надзець на сябе шмат чаго‑н. або на вялікую колькасць каго‑, чаго‑н. Франтавікі панадзявалі ўзнагароды. Панадзяваць кавалачкі на падушкі. □ Зіна засмяялася, паклікала хлопцаў, панадзявала ім панамкі і павяла на пляж. Гаўрылкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ускі́нуць, -ну, -неш, -не; -кінь; -нуты; зак., што.
1. Рэзка ўзняць уверх.
У. сцяг над калонай.
У. галаву.
У. вочы на каго-н. (хутка глянуць).
2. на што. Падняўшы ўверх, кінуць.
У. граблі на воз.
У. рукзак на плячо.
3. на што. Надзець, накінуць на сябе (разм.).
У. хустку на плечы.
|| незак. ускіда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і ускі́дваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
усцягну́ць, -ягну́, -я́гнеш, -я́гне; -ягні́; -я́гнуты; зак.
1. каго-што. Цягнучы, падняць наверх або з цяжкасцю ўнесці, узвезці на што-н. высокае.
У. мех на вышкі.
2. што. Надзець, апрануць з цяжкасцю або накрыцца чым-н., нацягнуць на сябе што-н. (разм.).
Ледзь ужо ўсцягнула гэту сукенку.
У. ватовую коўдру.
|| незак. усця́гваць, -аю, -аеш, -ае і усцяга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
абу́цца, абуюся, абуешся, абуецца; зак.
1. Надзець сабе на ногі абутак. [Бацька] паволі злез з палатак, запаліў лямпачку, абуўся і, уздзеўшы кажушок, пайшоў з ліхтаром у гумно. Чорны.
2. Забяспечыць сябе абуткам. Абуцца на зіму. Сям’я абулася на цэлы год.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)