узла́зіць несов.
1. (наверх) влеза́ть; взлеза́ть, взбира́ться;
2. разг. (надеваться) влеза́ть, налеза́ть;
1, 2 см. узле́зці
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
раскудла́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., каго-што.
Разм. Тое, што і раскудлаціць. Чапцоў зняў фуражку, раскудлачыў пасівелыя валасы. Мележ. Узнеслі дзіця наверх, аж пад дах, раскудлачылі трохі сена, выскублі ямачку і паклалі Валю. Ус.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ву́звалак ’брус у калёсах, што ляжыць на пярэдняй восі’ (навагр., Шатал.). Гл. ву́залавак ’тс’, магчымы ўплыў з боку дзеяслоўных форм тыпу узваліць ’пакласці што-небудзь цяжкае’, узвалачы ’сцягнуць наверх і інш.’; падабенства да узвалак ’высокае, узвышанае месца’, відаць, выпадковае.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́вернуць, -ну, -неш, -не; -ні; -нуты; зак.
1. што з чаго. Варочаючы, выняць, выцягнуць.
В. пень з коранем.
2. што. Надаць неўласцівы паварот, вывіхнуць (разм.).
В. нагу.
3. каго-што з чаго. Валячы, перакульваючы, выдаліць адкуль-н. (разм.).
В. вядро вады.
В. седака з калёс.
4. што. Перавярнуць унутраным бокам наверх.
В. кішэні.
В. навалачку.
|| незак. вываро́чваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
узне́сці, -нясу́, -нясе́ш, -нясе́; -нясём, -несяце́, -нясу́ць; -нёс, -не́сла; -нясі́; -не́сены; зак.
1. каго-што. Падняўшы, занесці наверх.
У. вёдры з вадою на ганак.
2. перан., што. Узняць угору, ускінуць.
У. смык рукой.
У. вочы.
3. што. Збудаваць.
У. палац.
4. перан., каго (што). Узвялічыць, узвысіць.
Лёс узнёс гэтага чалавека.
|| незак. узно́сіць, -о́шу, -о́сіш, -о́сіць.
|| наз. узнясе́нне, -я, н. (да 2—4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
усцягну́ць, -ягну́, -я́гнеш, -я́гне; -ягні́; -я́гнуты; зак.
1. каго-што. Цягнучы, падняць наверх або з цяжкасцю ўнесці, узвезці на што-н. высокае.
У. мех на вышкі.
2. што. Надзець, апрануць з цяжкасцю або накрыцца чым-н., нацягнуць на сябе што-н. (разм.).
Ледзь ужо ўсцягнула гэту сукенку.
У. ватовую коўдру.
|| незак. усця́гваць, -аю, -аеш, -ае і усцяга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
наўскіда́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
1. чаго. Ускінуць за некалькі прыёмаў наверх чаго‑н. у значнай колькасці.
2. каму, па чым. Разм. Пабіць, усыпаць. [Ладымер і Лявон] нават пасябравалі і збіраліся наўскідаць па карку Сташэвічам, але збаяліся. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кучо́мка, ‑і, ДМ ‑мцы; Р мн. ‑мак; ж.
Шапка футрам наверх. На галаве — авечая кучомка, на плячах кажух. Лобан. — Ці бачыш што? — Не, так, нічога! — Гаворыць Костусь, а ў самога На лоб кучомка напаўзае... Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
усця́гваць несов.
1. (наверх) вта́скивать, вста́скивать;
2. разг. (надевать с трудом) натя́гивать, напя́ливать;
1, 2 см. усцягну́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вта́скиваться
1. разг. уця́гвацца;
2. (наверх) разг. усця́гвацца; см. втащи́ться;
3. страд. уця́гвацца; усця́гвацца; см. вта́скивать.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)