ну́клеус

(лац. nucleus = ядро)

1) невялікая сям’я пчол, у якой гадуецца пчаліная матка;

2) частка каменнага жаўлака, ад якога ў каменным веку адколвалі пласцінкі для вырабу прылад.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

АДРЭНАРЭЦЭ́ПТАРЫ,

адрэнарэактыўныя сістэмы, спецыфічныя біяхім. структуры клетак, якія ўзаемадзейнічаюць з медыятарамі — адрэналінам, норадрэналінам і некаторымі лек. рэчывамі. Вынікам узаемадзеяння з’яўляецца актывацыя або тармажэнне адпаведнай функцыі клеткі, потым органа і фізіял. сістэмы. Канчатковая будова адрэнарэцэптараў не вызначана. Яны падзяляюцца на α- і β-адрэнарэцэптары. α-адрэнарэцэптары найб. адчувальныя да норадрэналіну; пры іх актывацыі звужаюцца сасуды, скарачаецца матка, селязёнка, расшыраюцца зрэнкі. β-адрэнарэцэптары найб. адчувальныя да ізадрыну, пры іх узбуджэнні сасуды расшыраюцца, бронхі расслабляюцца, затарможваецца скарачэнне маткі, пачашчаецца рытм сардэчных скарачэнняў.

т. 1, с. 137

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

bee

[bi:]

n.

1) пчала́ f., coll. пчо́лы

honeybee — пчо́лка -рабо́тніца

queen bee — ма́тка

2) пра́ца талако́й, супо́льнае гуля́ньне

•

- have a bee in one’s bonnet

- have a bee in one’s head

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Sua cuique patria jucundissima est

Кожнаму свая радзіма самая лепшая.

Каждому своя родина самая лучшая.

бел. У родным краю, як у раю. Дарагая тая хатка, дзе радзіла мяне матка. Родная зямелька як зморанаму пасцелька. Лепш нічога няма свайго роднага вугла. Мілей свая хата, як чужая вёска.

рус. Своя земля и в горсти мила. Всякому мила своя сторона. Любит и нищий своё хламовище. Своя хижина лучше чужих палат. Мила та сторона, где пупок резан. Своя хат ка ‒ родная матка. Всякая птица своё гнездо любит. Роди мая сторона ‒ мать, чужая ‒ мачеха. Своя сторонушка и собаке мила.

фр. Il n’est rien tel que d’avoir un chez soi (Нет ничего лучше, чем свой дом).

англ. There is no place like home (Нет места лучше дома). Home is home though it be never so homely (Дом есть дом, пусть даже не самый уютный).

нем. Eigener Herd ist Goldes wert (Собственный очаг стоит золота).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

пераві́ць, пераўю, пераўеш, пераўе; пераўём, пераўяце; пр. перавіў, ‑віла, ‑віло; заг. пераві; зак., што.

1. Абвіць чым‑н. што‑н.; абвязаць. Колы грукаталі па карэннях, што перавілі лясную дарогу, рыпелі, але гэта, здавалася, не парушала глыбокай цішыні ночы. Асіпенка.

2. Развіўшы што‑н., звіць лепш, іначай. Перавіць вяроўку.

3. Звіць, пераматаць на што‑н. іншае. Перавіць ніткі з матка на клубок.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

queen

[kwi:n]

n.

1)

а) карале́ва f.

б) жо́нка караля́

2) ма́тка f. (у пчо́лаў)

3) да́ма f. (ка́рта)

queen of hearts — чырво́вая да́ма

4) карале́ва f., ферзь -я́ m. (у ша́хматах)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Mútter

I

f -, Mütter

1) ма́ці

bei ~ — до́ма, у ма́ці

léibliche ~ — ро́дная ма́ці

2) анат. ма́тка

II

f -, -n тэх. га́йка

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

mać

ж. уст. маці;

jaka mać taka nać прык. якая матка, такое і дзіцятка;

psia (kurwa) mać! — лаянк.., груб. д’ябал!; птамаць!

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

*Ма́цер, ма́цяр ’матка’ (Нас., Яруш., Касп., Пан. дыс.; докш., Янк. Мат.; пух., З нар. сл.; ДАБМ, к. 89). Укр. ма́тір, рус. ма́терь, польск. macierz, н.-луж. maśeŕ, в.-луж. maćer, славац. mater, серб.-харв. дыял. матер, макед., балг. матер, матър. Прасл. materь — форма з ускоснага (вінавальнага) склону лексемы mati > ма́ці (гл.); гэты пераход адбыўся пад уплывам асноў назоўнікаў на ‑i. Сюды ж ма́цер‑божое слёзкі ’дрыжнік сярэдні, Briza media L.’ (ТС).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

закуры́ць ​1, ‑куру, ‑курыш, ‑курыць; зак., каго-што.

Пакрыць сажай; задыміць, закуродыміць. — Цябе ж тут закурыць, матка родная не пазнае, — сказаў машыніст. Арабей. Нябёсы над краем пажар закурыў. Вялюгін.

закуры́ць ​2, ‑куру, ‑курыш, ‑курыць; зак.

1. што, чаго і без дап. Запаліўшы папяросу, люльку, пачаць курыць, зацягнецца дымам. Закурыць махоркі. Хацець закурыць. □ Дзед закурыў люльку і доўга кашляў ненатуральным кашлем. Якімовіч.

2. Пачаць курыць, стаць курцом.

3. Пачаць курыць (у 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)