ма́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.

1. Тое, што і маці.

2. Самка жывёл і насякомых, якая выводзіць патомства.

3. Унутраны палавы орган жанчын і самак жывародзячых жывёл, у якім развіваецца зародак.

4. (звычайна ў прыдатку). Аб тым, што з’яўляецца самым родным і блізкім.

Зямля-м.

|| прым. ма́тачны, -ая, -ае (да 2 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ма́тка

‘маці; самка жывёл і насякомых’

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. ма́тка ма́ткі
Р. ма́ткі ма́так
Д. ма́тцы ма́ткам
В. ма́тку ма́так
Т. ма́ткай
ма́ткаю		 ма́ткамі
М. ма́тцы ма́тках

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ма́тка

‘унутраны палавы орган жанчын і самак жывёл’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. ма́тка ма́ткі
Р. ма́ткі ма́так
Д. ма́тцы ма́ткам
В. ма́тку ма́ткі
Т. ма́ткай
ма́ткаю		 ма́ткамі
М. ма́тцы ма́тках

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ма́тка

1. (самка у животных, насекомых) ма́тка, -кі ж.;

2. анат. ма́тка, -кі ж.;

3. мор. ма́тка, -кі ж.;

4. (мать) прост. ма́тка, -кі ж.;

◊

пра́вда-ма́тка пра́ўда-ма́тка.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ма́тка ж.

1. мать, ма́ма;

2. (самка у животных, насекомых) ма́тка;

3. анат. ма́тка;

4. мор. ма́тка;

◊ пра́ўду-~ку ў во́чы рэ́заць — пра́вду-ма́тку в лицо́ ре́зать

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

матка

т. 10, с. 205

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ма́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

1. Маці, мама. — Матка! А калі гэта да нас Шпак .. прыходзіў? — спытала адна маладзіца сваю свякроў, бабку Таццяну. Колас.

2. Самка жывёл і насякомых, якая выводзіць патомства. Малыя ягняты, .. адбіўшыся ад матак, на момант спыняліся. Крапіва. Пчолы-разведчыкі знаходзілі .. вуллі і пакрысе абжывалі іх, каб потым прывесці сюды матку з роем. Кулакоўскі.

3. Унутраны палавы орган жанчын і самак жывародзячых жывёл, у якім развіваецца зародак.

4. (звычайна ў прыдатку). Аб тым, што з’яўляецца самым родным і блізкім. Апранула зямля-матка Кажушок зялёны. Колас. Я тут бачыў свой край, поле, рэчку, бор, Сваю катку-зямлю — Беларусь. Купала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Матка 2/22, 354, 410; 4/429; 7/78; 8/468, 484

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

ма́тка ж.

1. (маці) Mútter f -, Mütter;

2. (самка жывёл, насякомых) Wéibchen n -s, -; Wéisel f -; -n; (Bíenen)königin f -, -nen, Stóckmutter f (у пчол);

3. анат. Gebärmutter f -, -mütter, Úterus m -, -riматлашы́ць разм.

1. (рваць на шматкі) zerréißen* vt, zerfétzen vt;

2. (біць, нішчыць) prügeln vt, verdréschen* vt; verníchten vt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

матка

Том: 17, старонка: 285.

img/17/17-285_1358_Матка.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)