шыша́ к 1 , ‑а, м.
1. Тое, што і гронка. Шышак вінаграду.
2. Разм. Патаўшчэнне ў выглядзе шышкі на сцёблах некаторых раслін. У балотцы зімой мы корпаліся паміж высокіх купін, ламалі тугія шышакі, што раслі сярод густога чароту. Даніленка .
3. Вялікая колькасць насякомых, якія сабраліся ў адзін ком . Шышак пчол.
шыша́ к 2 , ‑а, м.
Старажытны воінскі шлем, які заканчваўся вастрыём з шышкай наверсе. // Верхняя частка гэтага шлема, якая мае выгляд шышкі. На самым шышаку шлема — дзірачка, яе зрабіла белагвардзейская куля. Хомчанка .
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сне́ жны Schné e-; verschné it (занесены снегам ); beschné it (пакрыты снегам );
сне́ жны сумёт Schné ehaufen m -s, -;
сне́ жная завіру́ ха Schné ewehe f -, -n, Schné everwehung f -, -en;
сне́ жнае по́ крыва Schné edecke f -, -n;
сне́ жная зіма́ schné ereicher Wí nter;
◊
расці́ як сне́ жны ком lawí nenartig á nschwellen*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
гру́ да ж.
1. глы́ ба; кусо́ к м. ; (затвердевшей земли ) ком м. ;
2. собир. ко́ мья;
калёсы тарахце́ лі па замёрзлай ~дзе — теле́ га тарахте́ ла по замёрзшим ко́ мьям
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
уцяша́ цца несов.
1. (переставать горевать ) успока́ иваться, утеша́ ться;
2. (находить в ком -, чём-л. отраду ) ра́ доваться;
3. (становиться спокойным ) успока́ иваться;
4. страд. успока́ иваться, утеша́ ться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
поселя́ ть несов.
1. сялі́ ць, пасяля́ ць;
2. перен. се́ яць; (возбуждать, вызывать в ком -л.) выкліка́ ць;
поселя́ ть вражду́ се́ яць варо́ жасць;
поселя́ ть трево́ гу выкліка́ ць (се́ яць) трыво́ гу;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
останови́ ть сов.
1. (прекратить движение) спыні́ ць, затрыма́ ць;
2. (сдержать, запретить что-л.) спыні́ ць, не даць;
3. (сосредоточить на ком -, чём-л.) спыні́ ць; звярну́ ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Камя́ к , камякі́ , камяке́ ’сціснуты, змяты, злеплены кавалак мяккай масы’ (ТСБМ ), ’камы, бульбяная каша’ (навагр. , свісл. , лун. , Шатал. ; стаўб. , З нар. сл. ; Федар. Рук. ; слонім. , Шн. 3; лях. , барыс. , дзярж. , ганц. , пух. , ст.-дар. , Сл. паўн.-зах. ; Мал. , Янк. БП , Гарэц. , Сцяшк. , Жд. 3); ’няўдала спечаны, глейкі хлеб’ (КЭС , лаг. ; ашм. , Сл. паўн.-зах. ); шчуч. ’галушка’, ’засохлая гразь’, воран. ’макуха’ (Сл. паўн.-зах. ). Прадуктыўнае ў бел. гаворках утварэнне з суфіксам ‑ʼак , да ком , камы 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
КІМ м. , ист. (Камуністы́ чны Інтэрнацыяна́ л Мо́ ладзі ) КИМ (Коммунисти́ ческий Интернациона́ л Молодёжи)
кім мест. вопр. и относ. в твор. , предл. п. кем, (о) ком ; см. хто
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Cucullus non facit monachum
Клабук не робіць манахам.
Клобук не делает монахом.
бел. Варону ў селязня не перафарбуеш. Калі не поп, то і ў рызу не ўбірайся. Папа пазнаюць і ў радне.
рус. Не делает платье монахом. Не всяк монах, на ком клобук. Чётки святым не делают.
фр. L’habit ne fait pas le moine (Одежда не делает монахом).
англ. The cowl (hood) does not make the monk (Клобук не делает монахом).
нем. Das Kleid macht keinen Mönch (Одежда не делает монахом). Die Kapuze macht den Mönch nicht (Монашеский клобук не делает монахом).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
вы́ местить сов.
1. (отомстить, отплатить) адпо́ мсціць, адплаці́ ць;
2. (удовлетворить своё чувство злобы, досады и т. п. ) спагна́ ць;
вы́ местить зло́ бу (на ком ) спагна́ ць злосць (на кім) .
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)