Smarágd

m -s, -e смара́гы́ (каштоўны камень)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

аметы́ст, ‑у, М ‑сце, м.

Каштоўны камень фіялетавага альбо фіялетавага з блакітным адценнем колеру. У шкатулцы, у чыстай мокрай анучцы, ляжаў рэдкай прыгажосці цёмна-фіялетавы аметыст. «Маладосць».

[Грэч. amethystos.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ва́ртны ’паважаны’ (Жд.). Укр. ва́ртний ’каштоўны, паважаны’. Хутчэй запазычанне з польск. дыял. wartny ’варты’, а не ўсх.-слав. утварэнне ад ва́рты (як думае Рудніцкі, 319).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

алма́з, -а і -у, м.

1. -у. Празрысты каштоўны камень, які сваім бляскам і цвёрдасцю перавышае ўсе іншыя мінералы; крыштальная кубічная мадыфікацыя самароднага чыстага вугляроду.

2. -а. Інструмент для рэзання шкла ў выглядзе вострага тонкага кавалка гэтага каменя, устаўленага ў ручку; шкларэз.

|| прым. алма́зны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бесце́нный прям., перен. (большой ценности) ве́льмі кашто́ўны; (неоценимый) бясцэ́нны, неацэ́нны;

бесце́нный друг бясцэ́нны (неацэ́нны) ся́бар;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

costly

[ˈkɔstli]

adj.

1) дарагі́, кашто́ўны

2) які́ до́рага абыхо́дзіцца

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

drogocenny

drogocenn|y

каштоўны;

~e kamienie — каштоўныя каменні

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

драгоце́нный

1. (высокоценимый) кашто́ўны;

драгоце́нные ка́мни кашто́ўныя камяні́ (самацве́ты);

2. перен. дарагі́;

драгоце́нный друг дарагі́ друг.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

груз в разн. знач. груз, род. гру́зу м.;

подня́ть груз падня́ць груз;

це́нный груз кашто́ўны груз.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

nugget [ˈnʌgɪt] n.

1. самаро́дак (пра каштоўны метал);

a gold nugget залаты́ самаро́дак

2. крупі́нка чаго́-н. кашто́ўнага;

nuggets of information крупі́нкі інфарма́цыі

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)