2.узнач.прым. Які стаў пляскатым ад ціску, удару і пад. Дзе сосны — дзён яшчэ нядаўніх сведкі? Акопы... Дрот калючы... Сплюшчаная каска.Шушкевіч.// Прыплюснуты; пляскатай формы. Сплюшчаны нос.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сы́паць, -плю, -плеш, -пле; сып; сы́паны; незак.
1.што. Прымушаць падаць куды-н., паступова выпускаючы (што-н. сыпкае ці дробнае).
С. крупы курам.
С. бульбу ў кучу.
2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Пра дробны, часты дождж, снег: ісці, падаць.
З вечара сыпаў калючы снег.
3.перан., што, чым. Накіроўваць на каго-н. у вялікай колькасці; надзяляць, асыпаць.
С. удары.
4.перан., што, чым і без дап. Гаварыць хутка і многа (разм.).
С. жартамі.
5.перан. Імкліва бегчы, ісці, ехаць (разм.).
З хаты сыплюць дзеці.
|| аднакр.сы́пнуць, -ну, -неш, -не; -ні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
іглі́сты, ‑ая, ‑ае.
Які складаецца з ігліцы, іголак (у 3–5 знач.), густа пакрыты імі. Іглістая елка. □ Адна галіна з пажоўклай шышкай, з іглістымі кусточкамі, ціха гайдаючыся, цягнулася да расчыненай форткі, нібы заглядвала ў пакой.Мележ.Тут, у зацішку, не мяла. Толькі церушыўся з дрэваў калючы снегавы пыл, прысыпаючы дарогу іглістай намараззю.Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
caustic
[ˈkɔstɪk]1.
adj.
1) е́дкі, які́ разьяда́е, каўсты́чны
caustic soda — каўсты́чная со́да
2) е́дкі, зье́длівы, калю́чы, саркасты́чны
caustic remarks — зье́длівыя заўва́гі
2.
n.
е́дкае рэ́чыва
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
недаве́рлівы, ‑ая, ‑ае.
Які не давярае людзям, схільны да недавер’я. Расказваў хлопец так шчыра і падрабязна, што самыя недаверлівыя людзі паверылі яму.Шамякін.[Валя] зрабілася вельмі недаверліваю, не пераставала думаць, што ад яе нешта тояць.Мележ.// Які выражае недавер’е. Позірк Шалюты быў стрыманы, калючы, недаверлівы, позірк Варановіча — вясёлы, усмешлівы, з нейкай вострай думкай у вачах.Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
prickle
[ˈprɪkəl]1.
n.
1) шып -а m., калю́чка f.
2) пако́лваньне, калацьцё n., сьверб -у m.
2.
v.i.
адчува́ць пако́лваньне
3.
v.t.
спрычыня́ць во́стры калю́чы боль
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
bristly
[ˈbrɪsəli]
adj. -tlier, -tliest
1) шчаці́ністы, шо́рсткі, калю́чы
a bristly chin — калю́чая барада́
2) Figur. ко́лкі, зье́длівы
a bristly temper — зье́длівы хара́ктар
a bristly mood — задзі́рлівы настро́й
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Рэ́зкі1 ’рэзкі, востры; шурпаты, з вострымі гранямі; жорсткі; ядраны, халодны; дзёрзкі’ (ТСБМ, ТС), ’калючы; вельмі кіслы’ (воран., калінк., Сл. ПЗБ), ’прарэзлівы’ (Ян.). Укр.рі́зкий ’рэзкі’, рус.резкий ’тс’, польск.rześki ’жвавы, рэзкі’, чэш.дыял.rezký ’жвавы, бадзёры’, серб. і харв.ре̏зак ’востры, кіслы’, балг.рязък ’рэзкі’. Прасл.*rězъkъ < *rězati (гл. рэзаць). Параўн. яшчэ семантыку укр.рву́чкий, рву́чий ’рэзкі, хуткі’ ад рвати ’рваць’.
Рэ́зкі2 ’вілы для пераноскі саломы’ (Сл. Брэс.). Ад рэзаць (гл.), параўн. драпакі́ ’вілы для гною’ (Сл. Брэс.) ад драпаць. Але нельга выключыць уплыў рэзгіны (гл.) ’прылада для пераноскі саломы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
БАРА́НСКІ ДРАЦЯ́НА-ЦВІКО́ВЫ ЗАВО́Д.
Дзейнічаў на Беларусі з 1873 каля маёнтка Барань (цяпер горад Віцебскай вобл.). Выпускаў дрот, кастылі, цвікі, мэблевыя спружыны, шыны, вінты, шайбы. Меў паравы кацёл. У 1908 з-д згарэў. У 1909—10 пабудаваны цагляныя карпусы, устаноўлена замежнае абсталяванне, з-д пачаў выпускаць абівачныя цвікі, ручны тэкс і інш. вырабы для абутковай прам-сці. У 1913 працавалі 350 рабочых, 3 вадзяныя і 3 газагенератарныя рухавікі. У 1-ю сусв. вайну выпускаў калючы дрот і інш. прадукцыю для фронту. З 1921 з-д «Чырвоны Кастрычнік», рэканструяваны і расшыраны. У 1941 абсталяванне з-да эвакуіравана ў г. Благавешчанск (Башкірыя).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ДАЖДЖАВІ́К
(Lycoperdon),
род базідыяльных грыбоў-гастэраміцэтаў парадку дажджавіковых. Каля 50 відаў. Пашыраны па ўсім зямным шары. На Беларусі найб. вядомыя Д. жамчужны, або шыпаваты, ці сапраўдны (L. perlatum), Д. грушападобны (L. pyriforme), таксама адзначаны Д. маленькі (L. pusillum), Д. імшысты (L. muscorum), Д. вожыкападобна-калючы (L. echinatum). Ядомыя ў маладым узросце.
Пладовыя целы шара-, груша-, галоўчатападобныя, сядзячыя або з несапраўднай ножкай, з белымі ніткамі міцэлію каля асновы, дыям. 1—20 см. Абалонка (перыдый) 2-слаёвая. Вонкавы слой шыпаваты, ігольчасты, дробнабародаўчаты, лёгка ападае, унутраны — буры, падобны на паперу. Глеба (мякаць) белая, мяккая, пры выспяванні бледна-аліўкавая, парашкаватая. Споры шарападобныя, гладкія або бародаўчатыя, часам з доўгімі прыдаткамі.
