па-за, прыназ. з Т.
Ужыв. для абазначэння месцазнаходжання, руху, дзеяння за чым-н., па той бок чаго-н.
П. гарамі.
П. часам і прасторай.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ганя́цца несов.
1. (бежать, преследуя, догоняя) гоня́ться;
г. за за́йцам — гоня́ться за за́йцем;
2. разг. (стремиться, желая достичь, заполучить) гоня́ться;
г. за до́ўгім рублём — гоня́ться за дли́нным рублём;
г. за мо́днымі рэ́чамі — гоня́ться за мо́дными веща́ми;
3. страд. гоня́ться;
◊ крупі́на за крупі́най ганя́ецца з дубі́най — погов. крупи́нка за крупи́нкой гоня́ется с дуби́нкой
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
закажане́лы, -ая, -ае (разм.).
Недарослы з-за дрэннага догляду, запушчанасці; зачахлы.
Закажанелае парася.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
захава́насць, -і, ж.
Захаванне ў поўнай цэласці, адсутнасць пашкоджанняў.
Адказваць за з. рэчаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
со́слепу, прысл.
Нічога не бачачы з-за слепаты.
С. не трапіў у дзверы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
зайсці́ сов.
1. в разн. знач. зайти́; (попутно, мимоходом — ещё) заверну́ть; (о светилах — ещё) закати́ться, сесть;
з. ў рэда́кцыю — зайти́ (заверну́ть) в реда́кцию;
з. па тава́рыша — зайти́ за това́рищем;
з. за ха́ту — зайти́ за дом;
со́нца зайшло́ — со́лнце закати́лось (зашло́, се́ло);
гу́тарка зайшла́ пра літарату́ру — разгово́р зашёл о литерату́ре;
з. з пра́вага бо́ку — зайти́ с пра́вой стороны́;
з. ў чым-не́будзь ве́льмі далёка — зайти́ в чём-л. сли́шком далеко́;
2. карт. пойти́;
з. з туза́ — пойти́ с туза́;
◊ з. на аганёк (аге́ньчык) — зайти́ (забежа́ть) на огонёк;
з. ў тупі́к — зайти́ в тупи́к;
ро́зум за ро́зум зайшо́ў — ум за ра́зум зашёл;
далёка з. — далеко́ зайти́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
пазмага́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак., з кім-чым, за каго-што і без дап.
Прыняць удзел у барацьбе; змагацца некаторы час.
Давялося доўга п. за справядлівасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
судзі́цца, суджу́ся, су́дзішся, су́дзіцца; незак., з кім.
Мець з кім-н. грамадзянскую судовую справу, судовы разбор.
С. за маёмасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
вышэ́й.
1. прыназ. з Р. За межамі, звыш чаго-н., па-за чым-н.
Гэта в. майго разумення.
2. прыназ. з Р. Больш за які-н. узровень або ўверх ад якога-н. месца.
Тэмпература в. нуля.
Пабіць руку в. локця.
3. прысл. У папярэднім месцы прамовы, тэксту.
Як было сказана в.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
неII (отделяемая часть мест.) няма́; не;
не́ за что няма́ за што (не за што);
не с кем игра́ть няма́ з кім (не з кім) гуля́ць;
не́ у кого узна́ть няма́ ў каго́ (не́ ў кага) даве́дацца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)